Definicja Kariery Motyw

Co to jest Motyw kariery:
Książki:
Dworzanin -  Łukasz Górnicki
Dziady cz. III, Konrad Wallenrod -  Adam Mickiewicz
Lalka - Bolesław Prus
Lord Jim - Joseph Conrad
Syzyfowe prace - Stefan Żeromski
Zbrodnia i kara - Fiodor Dostojewski
Granica - Zofia Nałkowska
Start -  Andrzej Szczypiorski
Powrót prokonsula - Zbigniew Herbert
Video:
Kariera Nikodema Dyzmy - serial
Kariera Nikosia Dyzmy - Jacek Bromski
Przydatne cytaty:
Kariera jest koniem, który bez jeźdźca zjawia się przed bramą wieczności. - Karl Kraus
Nic nie robić i zarabiać wiele pieniędzy - oto jak młodzieńcy wyobrażają sobie doskonałą karierę - Benjamin Disraeli
Opracowanie motywu kariery:
Kariera, dążenie do niej, ma w polskiej poezji (lecz i w polskim życiu zbiorowym, tradycji z reguły wzorzec niekorzystny, jest czymś podejrzanym, raczej nie świadczącym o moralności bohatera dążącego do awansu społecznego, zawodowego, finansowego. W naszym piśmiennictwie od wielu, wielu lat wyżej cenieni od ludzi szeroko rozumianego sukcesu są moralnie nieskazitelni nieudacznicy, którzy mieli szlachetne intencje, lecz niczego nie dokonali, ponieśli klęskę w zmaganiach ze światem, złem. W prozie i dramaturgii uzewnętrznia się nie tyle samozaparcie, ambicję, pracę nad sobą, wyrzeczenia na drodze ku karierze, co niekorzystne zjawiska, cechy powiązane z tak zwany karierowiczostwem. Pozytywne wzorce kariery (szczególnie finansowej) są bardzo rzadkie, co z pewnością nie sprzyja kształtowaniu poprzez literaturę pożądanych postaw.
Konrad Wallenrod - Adam Mickiewicz
Bohater tego utworu, przygotowując zemstę na znienawidzonych Krzyżakach, podstępem wspina się po szczeblach władzy w Zakonie. Walter Alf porzuca Litwę, po zabiciu niemieckiego rycerza Wallenroda, przybiera jego imię, wstawia się w walkach z Turkami i Maurami. Zdobywa uznanie braci, cieszy się ich szacunkiem i zostaje w Malborku wybrany Ogromnym Mistrzem Zakonu Krzyżackiego. Doprowadza do rozbicia wojsk Zakonu, popełnia samobójstwo. Ta postać stała się odpowiednikiem możliwości usprawiedliwienia nagannego moralnie czynu (zdrady) ogromnym, patriotycznym celem.
Lalka - Bolesław Prus
Wspaniałą karierę Wokulskiego - kupca, przekreśliła miłość do Izabeli Łęckiej. Tragizm Wokulskiego wyrasta nie tylko z nieszczęśliwej, niespełnionej miłości. Ma źródło także w wewnętrznym rozdarciu wywołanym stałą niemożnością podjęcia najważniejszych życiowych decyzji i - a może w pierwszej kolejności - w odejściu (a nawet zdradzie) od ideałów młodości. Małżeństwo z Minclową było ceną za wygodne, dostatnie życie. Marząc o sławie uczonego, porzucił tę ideę na rzecz kariery kupca, zdobywania fortuny. Ideały walki o wolność zastąpił dwuznaczną rolą dostawcy zaopatrzenia dla wojska. Koleje życia, doświadczenia ściśle powiązane z ogromnymi wydarzeniami historycznymi epoki skłoniły Wokulskiego do porzucenia romantycznej wizji świata, podobnych ideałów, Te same impulsy zadecydowały o ogromnym rozczarowaniu hasłami pozytywistycznymi. W końcowych fragmentach powieści Wokulski jest już życiowym bankrutem, wręcz wycofuje się z aktywnego życia, nawet sprzedaje sklep. Nie mogąc spełnić uczucia do Łęckiej i nie umiejąc znaleźć nowego celu w życiu (utraciwszy przy tym zainteresowanie dawnymi), pogrąża się w zniechęceniu, rozgoryczeniu, poczuciu pustki, niespełnienia. Z zakończenia powieści nie wynika jednoznacznie, co Wokulski wybierze: samobójczą zgon czy także poświęcenie się nauce, pracę u profesora Geista, która znów mogłaby uczynić jego życie celowym, przywrócić mu sedno.
Lord Jim - Joseph Conrad
Przełomowym momentem w życiu Jima (miał wtedy dwadzieścia cztery lata) stał się nocny wypadek na "Patnie". Jednorazowy gest zdeterminował całe dalsze życie Jima. Załamała się morska kariera tego bohatera, stracił oficerski patent (poprzez pewien czas myślał nawet o zostaniu zwykłym marynarzem albo - przy odrobinie szczęścia - podoficerem). Mimo wszystko to nie wyznaczona poprzez sąd kara (była delikatna) miała dla Jima zasadnicze znaczenie. Główny okazał się wstrząs psychiczny, wewnętrzne załamanie, wyrzuty sumienia, rodzaj obrzydzenia do samego siebie. Młodzieńcze wyobrażenia o ogromnych, heroicznych czynach (już na statku szkolnym widział się w roli bohatera, lecz zaprzepaścił pierwszą okazję do wykazania się odwagą, tamto wahanie ma w powieści wymiar symboliczny) pękły niczym mydlana bańka - pozostał mały, tchórzliwy człowiek, który uciekł z miejsca wypadku, odmówił pomocy ludziom powierzonym jego opiece. Tak właśnie Jim poprzez lata postrzegał samego siebie. Bezskutecznie próbując uciec (zarówno w sensie dosłownym, jak i rozumieniu przenośnym) od dręczących wyrzutów sumienia, wspomnień, których nic nie mogło zatrzeć.
Syzyfowe prace - Stefan Żeromski
Jednym z nielicznych przykładów pozytywnie ujmowanej kariery (przede wszystkim socjalnej) w naszej poezji jest Jędrzej Radek z tej powieści. Był on uzdolnionym chłopskim dzieckiem ze wsi Pajęczyn Dolny, urodzonym w rodzinie najbiedniejszych fornali, służby nie posiadającej ziemi. Dzięki pomocy korepetytora Antoniego Paluszkiewicza, uczącego w miejscowym dworze, zaczął naukę, skończył progimnazjum. Z niesłychanym samozaparciem pokonywał następne progi, kończył coraz wyższe klasy gimnazjum. Radek miał tysiące powodów, aby przerwać edukację, zadowolić się skromniejszą posadą, która i tak pozwoliłaby mu wyrwać się z kręgu wiejskiej biedoty. Nie zrobił tego. Był uparty, wytrwały, znosił nawet najgorsze warunki życiowe, głód, nędzę. Poprzez całe swe gimnazjalne życie bardzo ciężko pracował -nie tylko sam uczył się, lecz i godzinami udzielał korepetycji, które zajmowały mu całe popołudnia, sam mógł uczyć się tylko w nocy. Był zdany wyłącznie na swoje siły, na siebie. Nigdy nie zawiódł. Otoczenie raptem sporadycznie udzielało mu pomocy. Częściej było przeciwnie: szlacheckie, inteligenckie dzieci kpiły z niego. Radek dzielnie znosił docinki, złośliwości, umiał także przeciwstawić się im, był konsekwentny w swej drodze ku górze, społecznemu awansowi.
Granica - Z. Nałkowska
Karierze Zenona Ziembiewicza z "Granicy" Nałkowskiej wciąż towarzyszą jakieś zbiegi okoliczności. Kluczową właściwością bohaterów jest skłonność do kompromisów, rezygnuje z własnego zdania i będąc redaktorem "Niwy" pozwala na manipulować wiadomościami, przekłamania i półprawdy. Właśnie uległość jest właściwością, dzięki której Zenon zostaje prezydentem miasta.  Dla faktycznie wpływowych ludzi jest on zwyczajnie wygodny na tym stanowisku. Właściwie nie ma kwestie, gdzie bohater sam, bez niczyjej pomocy, podjąłby decyzję. Nie sprawuje on dobrze roli prezydenta miasta