Definicja Mesjanizmu Motyw

Co to jest Motyw mesjanizmu:
Poezja:
Biblia
Kordian - Juliusz Słowacki
Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego, Dziady cz. III - A. Mickiewicz
Pamiętniki Soplicy - H. Rzewuski
Psalmy przyszłości - Zygmunt Krasiński
Opracowanie motywu mesjanizmu:
Mesjanizm ma w kulturze europejskiej bardzo głębokie korzenie, ukształtował się w judaizmie, jako słowo oczekiwań na pojawienie się pośród Żydów, narodu wybranego, Mesjasza, bożego wysłannika, który oswobodzi Izrael z niewoli i da mu panowanie nad światem. Podobne idee regularnie potem odradzały się pośród tych narodów, które utraciły niepodległość i nie mogły zbrojnie jej odzyskać. Pozostawała tylko wiara w interwencję Boga i podtrzymanie nadziei, iż doznane cierpienia nie są daremne, staną się rodzajem pokuty poprzedzającej odrodzenie. Swą żywotność takie idee raz jeszcze potwierdziły w pierwszej połowie XIX wieku, kształtując koncepcje mesjanizmu narodowego, gdzie poszczególne narody miały zbawić całą ludzkość. Dobrze odpowiadały one ówczesnej sytuacji Polski - szczególnie po stworzeniu listopadowym. Klęska stworzenia, męczeństwo narodu, katorga uczestników zbrojnego czynu, carskie represje - wszystko to miało być oczyszczającym cierpieniem Polaków jako wybranego poprzez Boga narodu, który zbawi świat. Pośród Ogromnej Emigracji taki pogląd byt szeroko rozpowszechniony szczególnie w latach czterdziestych dziewiętnastego wieku. Dobrze zaspokajał wysokie aspiracje emigrantów wywodzących się z narodu pozbawionego państwa, wolności, zatem i poniżonego politycznie, upokorzonego -również we własnych oczach. Charakterystyczną właściwością polskiego mesjanizmu, mającego przeważnie rodowód w niemieckiej filozofii dziejów, było oparcie metafizyki na pojęciu duszy, w tym i tak zwanej duszy narodu. Polska i świat miały zostać zbawione dzięki siły ducha, a nie walki zbrojnej, działań spiskowych, ogólnonarodowych powstań czy wręcz ruchów ponadnarodowych. Należało tylko czekać aż dopełnią się cierpienia, przyjdzie właściwy czas i Bóg da symbol.
Kordian - Juliusz Słowacki
Scena na szczycie Mont Blanc, rodzaj monologu, spowiedzi bohatera, stanowi przełomowy okres dramatu. Po dokonaniu podsumowania (bardzo pesymistycznego) dotychczasowego życia, Kordian doświadcza ogromnego przypływu wewnętrznych sił, czuje, iż może powołać do życia nowe światy, porwać za sobą innych ludzi. Jest w monologu Kordiana chwila wahania (Może lepiej się rzucić w lodowe szczeliny?...), ta postać nie ma pewności siebie Konrada z Dziadów. Jednak zastrzeżenia udaje się jednakże częściowo odsunąć (Kordian to osobowość wewnętrznie znacząco bardziej złożona od Konrada) - raczej dzięki przywołaniu postaci Winkeirieda, odwołaniu się do tego, swobodnie interpretowanego, wzoru. Na Mont Blanc Kordian widzi Polskę w roli Winkeirieda narodów - jak niegdyś stanowiła przedmurze chrześcijaństwa w Europie, Teraz znów będzie pełnić ogromną misję, obroni Zachód przed Rosją, przed Wschodem. Do tej koncepcji bohater Słowackiego dochodzi sam, nie utożsamia się z jakimiś zewnętrznymi ideami. W powtórzeniu czynu Winkeirieda dostrzega prawdziwą wartość - przedtem odrzucił wartości pozorne (zbyt naiwną wiarę, sztukę, autorytety i tak dalej). Idea Polski jako Winkeirieda narodów ściśle wiąże się z mesjanizmem polskiej romantycznej literatury emigracyjnej. To polityczny mesjanizm wolności odmienny od religijno-politycznego mesjanizmu Dziadów, czy popularnego wówczas mesjanizmu pokutnej ofiary