Definicja Nauki Motyw

Co to jest Motyw edukacji:
Poezja:
Kandyd - Wolter
Lalka - Bolesław Prus
Faust - Johann Wolfgang Goethe
Przydatne cytaty:
Edukacja to pokarm dla rozumu. - Lew Tołstoj
Edukacją i pieniędzmi drudzy Cię wzbogacą, mądrość musisz sam z siebie swoją dobyć robotą. - Adam Mickiewicz
Opracowanie motywu edukacji:
W poezji edukacja może być obiektem niemal kultu, tak postrzegali ją renesansowi humaniści, niektórzy oświeceniowi racjonaliści, lecz zapewne częściej pojawiają się motywy zwracające uwagę na jej ograniczone możliwości, granice poznania (na przykład ludzkiej psychiki), których nie umie przekroczyć. Edukacja niekiedy zapewnia człowiekowi szczęście, jednak w większości przypadków prowadzi do wielkiego rozczarowania. Bywa nadzieją na poprawę ludzkiego losu, lecz także, służąc wojnie, stwarza zagrożenia na skalę całego globu. Poezja buduje autorytet edukacji i go podważa (na przykład w epoce romantyzmu). Niektórzy pisarze (na przykład naturaliści) próbowali maksymalnie zbliżyć samą twórczość do edukacji, przenieść do prozy sposoby poznania świata (na przykład z zakresu socjologii, lecz i nauk biologicznych) zgodne nauce, lecz te próby generalnie kończą się niepowodzeniem, gdyż edukacja i sztuka mają swoje, sobie zgodne metody widzenia człowieka i jego rzeczywistości.
Kandyd - Wolter
Powiastka filozoficzna w piśmiennictwie XVIII wieku była regularnie używana do prowadzenia różnego rodzaju polemik. Również Kandyd pełni taką funkcję. Tragiczne doświadczenia, smutne przygody tytułowego bohatera stanowią w tym dziele pretekst do ośmieszenia tez optymistycznej filozofii Gottfrieda Wilhelma Leibniza. Ogromny romantyk niemiecki, filozof i matematyk, opublikował pomiędzy innymi dzieło przedstawiające ogólną koncepcję wszechświata, metafizyczną teorię monad. Monady Leibniza to fundamentalne duchowe składniki świata, niematerialne i niepodzielne, proste -wszelka świadomość indywidualna jest monadą. Owe monady uważał niemiecki uczony tworzą hierarchiczną strukturę: u jej podstaw znajdują się ciała organiczne, na samym zaś szczycie monada najwyższa, a więc Bóg. Zarazem to ten ostatni stworzył monady i nadał im odpowiedni porządek, ustanowił harmonię między nimi. Bóg, będący doskonałością i tworzący tylko rzeczy doskonałe, stworzył idealny z możliwych światów, najdoskonalszy. Jego wewnętrzna doskonałość przewyższa porządek panujący we wszystkich innych bytach. Leibniz napisał pomiędzy innymi: Gdyby ten świat nie byt idealny z możliwych, Bóg nie byłby go stworzył. Oczywiście, z takich przestanek można było wysnuć jedynie bardzo optymistyczną wizję świata, jego ładu. W Kandydzie Wolter uznał poglądy Leibniza za niedorzeczne - przypomnijmy pełny tytuł Kandyd a więc Optymizm, który już zapowiada, iż krytyka będzie obejmowała przede wszystkim zagadnienie optymizmu owej filozofii. Wyrazicielem poglądów niemieckiego romantyka stał się w omawianym utworze w pierwszej kolejności filozof Pangloss, utrzymujący, iż wszystko istnieje w jakimś celu (n/ć n/e może być odmiennie - powiadał ten myśliciel z Westfalii), a siłą rzeczy, co wynika z natury świata, to jest cel idealny. Nic, absolutnie nic nie może zachwiać wiary w te przekonania, jakiekolwiek z tragicznych doświadczeń życiowych (wojna, gwałty, zbrodnie, oszustwa i tak dalej) nie mają wpływu na postawę Panglossa, nie mogą podważyć jego, przejętego (w sposób nieco karykaturalny, co zawsze jest przywilejem satyry) od Leibniza optymizmu. Pangloss wie, iż tak ma być i tak jest najlepiej. A przecież w Kandydzie została nagromadzona wręcz nieprawdopodobna liczba ludzkich okrucieństw, wybrane z pojawiających się tam postaci są zdolne do wszystkiego, cały świat jest jednym ogromnym zaprzeczeniem arkadyjskiej sielanki, ładu. Kandyd odrzuca filozofię Panglossa, lecz także nie popada w skrajny pesymizm (ten jest domeną Marcina), zajmuje się uprawą własnego ogródka, izoluje od złego świata, filozoficzne dywagacje zastępuje konkretną, ciężką robotą na roli.
Lalka - Bolesław Prus
Julian Ochocki, kuzyn Lęckich, zatem arystokrata, byt wynalazcą, uczonym. Przedstawiciel najmłodszego pokolenia idealistów, z własnego wyboru skazujący się na samotność. Ukończył studia przyrodnicze i mechaniczne. W całości oddany nauce, swej jedynej pasji, nie dba o dobra materialne, wygląd, kobiety Błyskawicznie wyzwala się z fascynacji Izabelą, dostrzega jej moralną, umysłową miernotę. Podobnie postrzegał całą arystokrację: klasę próżniaczą, pasożytniczą, przy tym pyszną, wyniosłą, oceniającą ludzi opierając się na ich społecznego pochodzenia. Ochocki chce jednego: zbudować maszynę latającą, która zapewni mu nieprzemijającą sławę. Boleje nad tym, iż w państwie, którego społeczeństwu chciałby oddać swą wiedzę, nie znajduje zrozumienia, warunków do pracy. Wyjeżdża do Paryża, gdzie zamierza pracować u profesora Geista. Wokulski zapisał mu w testamencie poważną sumę, być może umożliwi to młodemu entuzjaście prowadzenie planowanych badań. Sam Wokulski chciał być uczonym i odniósł w tej dziedzinie pierwsze sukcesy. Jeżeli przyjmiemy, iż Wokulski nie popełnił samobójstwa, to zapewne rozpoczął współpracę z profesorem Geistem, który chciał dostać metal lżejszy od powietrza, wykorzystywany do budowy latających machin. Kompletnie odmienne stanowisko od wyobrażeń Panglossa reprezentuje w Kandydzie Marcin, który jest zwolennikiem skrajnie pesymistycznego, jednoznacznie czarnego obrazu świata. Wg Marcina rządzi nim diabeł, ponieważ tylko on może z aż takim upodobaniem gromadzić zło, nieprawości, okrucieństwa.
Faust - Johann Wolfgang Goethe
Zasadni czym tematem Fausta jest nie mające kresu zmaganie się cztowieka-geniusza (wybitnej jednostki) ze "skończonością", ludzkimi ograniczeniami. Ów człowiek zdobywa coraz większą wiedzę, staje się coraz mądrzejszy i w trakcie tego "wznoszenia się ducha" coraz silniej odczuwa ludzką nieudolność. Stąd niekończąca się huśtawka nastrojów tytułowego bohatera: od euforii do przygnębienia. Życie Fausta ustala z jednej strony idealizm, z drugiej zaś ograniczone możliwości śmiertelnika, człowieka poddanego prawom natury, biologii. Mefistofeles przeprowadził go poprzez różne aspekty, doświadczenia ludzkiego życia, wydarzenia historyczne, zjawiska kultury. Ta podróż radykalnie odmieniła Fausta, zwróciła uwagę uczonego na nowe wartości. Faust to reprezentant całej ludzkości, który sprawdza się w różnych rolach, szuka w nich samorealizacji i niezmiennie przynosi mu to tylko rozczarowanie. Jego udziałem stały się cztery tragedie: kochanka, artysty, władcy, a w pierwszej kolejności uczonego: człowiek nie może do końca poznać świata, każdej jednostce zostały narzucone, pomimo jej wysiłków, granice poznania