Definicja Ojca Motyw

Co to jest Motyw ojca:
Poezja:
Biblia
Mitologia
Iliada, Odyseja - Homer
Antygona, Władca Edyp - Sofokles
Dzieje Tristana i Izoldy
Legenda o świętym Aleksym
Hamlet, Makbet, Władca Lear - W. Szekspir
Treny - J. Kochanowski
Świętoszek, Skąpiec - Molier
Cyd - P. Corneille
Powrót posła - J.U. Niemcewicz
Tata i syn - I. Krasicki
Władca Olch - J.W. Goethe
Tata zadżumionych - J. Słowacki
Pan Tadeusz - A. Mickiewicz
Nie-boska komedia - Z. Krasiński
Zemsta - A. Fredro
Tata Goriot - H. Balzak
Zbrodnia i kara - F. Dostojewski
Nad Niemnem - E. Orzeszkowa
Lalka, Anielak - B. Prus
Trylogia, Krzyżacy - H. Sienkiewicz
Moralność pani Dulskiej - G. Zapolska
Lekarz Piotr, Ludzie bezdomni, Przedwiośnie - S. Żeromski
Chłopi - W.S. Reymont
Granica - Z. Nałkowska
Ferdydurke, Trans - Atlantyk - W. Gombrowicz
Sklepy cynamonowe - B. Schulz
Stary człowiek i morze - E. Hemingway
Tango - S. Mrożek
Niemcy - L. Kruczkowski
Sztuka:
Bóg Tata - Michał Anioł
Opracowanie motywu ojca:
Klasyczna poezja przekazała w pierwszej kolejności wizerunki ojców niefortunnych, wręcz tragicznych, którym przyszło doświadczyć zgonu dzieci, bezsilnie poddawać się wyrokom losu. W dalszym ciągu nadeszła kolej prezentacji patriarchalnych rodzin, szlacheckich i mieszczańskich, z bardzo mocną pozycją ojca, regularnie tyrana, któremu bez względu musieli podporządkować się wszyscy domownicy Wspólnie z postępem psychologii, szczególnie psychoanalizy, komplikowały się literackie portrety ojców, rozważano wpływ, jaki wywarli na wychowanie, kształtowanie się osobowości dzieci, w konfliktach między synami i ich ojcami szukano wytłumaczenia takich, a nie innych postaw ludzi dorosłych, ich kompleksów, zahamowań. W niektórych nurtach literatury tata zachował tradycyjną funkcję tego, który jest strażnikiem przekazywanych z pokolenia na pokolenie wartości, pierwszym autorytetem, człowiekiem wprowadzającym w dorosłość
Mitologia
Mitologia przedstawia w pierwszej kolejności wizerunki złych albo tragicznych ojców, znacząco rzadziej pokazuje przykłady szczęśliwego ojcostwa. Już w początkach istnienia świata Uranos, obawiając się synów, kazał ich strącić do czeluści. Oparł mu się Kronos, najmłodszy tytan. Okaleczył ojca i zapanował nad światem. Odpowiednio z klątwą ojca i jemu syn miał odebrać władzę. Aby temu zapobiec, Kronos potykał swe następne dzieci. Dopiero szóste dziecko ukryta Rea, żona tytana. Byt nim Zeus, którym na Krecie zaopiekowały się nimfy. Gdy dorósł, namówił matkę, aby data Kronosowi środek wymiotny. W konsekwencji jego działania Kronos wypluł połknięte dzieci: Herę, Hadesa, Posejdona, Hestię i Demeter. Sam Zeus nie byt dobrym ojcem, miał liczne dzieci z kobietami śmiertelnymi, lecz zupełnie nie interesował się ich losem. W ojcowskim okrucieństwie wobec dzieci wszystkich przewyższył Tantal (tata Niobe i Peleposa): chcąc sprawdzić zdolności prorocze bogów, podał im w okresie uczty danie opracowane z własnego syna. Zeus zorientował się w podstępie, a Hermes przywrócił syna Tantala do życia. Herakles wprawdzie zabił swe dzieci, lecz zbrodni winna była Hera, która zesłała na niego szaleństwo.
Biblia
Bóg to tata wszystkich ludzi. Adam byt ojcem Kaina, Abla i Seta, a dzieci Noego pozwoliły odrodzić się ludzkości po potopie. Józef oczywiście nie był biologicznym ojcem Chrystusa, jedynie jego opiekunem. W Starym Testamencie Bóg poddał Abrahama straszliwej próbie: miał on na górze Moria złożyć w ofierze swego syna Izaaka, wybrać pomiędzy ojcowską miłością i posłuszeństwem Stwórcy. Bóg w ostatniej sekundzie powstrzymał patriarchę przed zabiciem ukochanego dziecka. Wśród przypowieści biblijnych jest i opowieść o synu marnotrawnym. Młodszy z synów bogatego człowieka dostał od ojca, na swe życzenie, przypadającą na niego część majątku. Błyskawicznie roztrwonił ją w świecie. Najął się do pasienia świń. Nareszcie skruszony powrócił do ojca, który przyjął go z otwartymi rękami, z radością, wydał na jego cześć przyjęcie. Zdenerwowało to starszego syna: uważał, iż wiernie służąc tacie, nigdy nie dostał podobnej nagrody. Tata wyjaśnił mu dlaczego należy cieszyć się z powrotu brata: Synu, ty zawsze jesteś ze mną, a wszystko moje twoim jest. On zaś byt umarły, a znowu ożył; zaginął, a odnalazł się. Każdy człowiek - uczy przypowieść - jest synem marnotrawnym albo zazdrosnym (niczym ów dobry syn). Dom ojca to dom Boży tata to Bóg kochający nawet grzeszników, synowie to ludzie z trudem odnajdujący się w Bogu cieszącym się z każdego nawróconego. Syn marnotrawny z przypowieści to żałujący za winy grzesznik, którego Bóg przyjmuje do siebie.
Odyseja - Homer
Tak wyglądało spotkanie Telemacha z Odysem, jego ukochanym ojcem, którego syn długo bezskutecznie szukał, latami oczekiwał na powrót spod Troi: Głośno szlochali, głośniej niż krzyczą ptaki - orty albo sępy o krzywych szponach - gdy im wieśniacy wybiorą młode przed pierwszym lotem, tak się oni żalili lejąc łzy spod powiek. Sofokles Antygona. Obciążony klątwą ród Labdakidów obfitował w tragicznych ojców. Lajosowi, synowi Labdakosa, wyrocznia delficka przepowiedziała, iż zabije go własny syn, który w dalszym ciągu poślubi swą matkę. Wobec czego, gdy Lajosowi i Jokaście urodził się syn, tata kazał go porzucić w górskim pustkowiu. Jednak sługa ulitował się nad chłopcem, niemowlę usynowili Polibos i Merope, nadali mu imię Edyp. Edyp, już jako dorosły człowiek, udał się do wyroczni, aby rozwiała zastrzeżenia co do jego pochodzenia. Dowiedział się, iż zabije ojca i poślubi matkę. Postanowił nie wracać do rodzinnego miasta, w górach spotkał Lajosa, pokłócił się z nim i zabił. W dalszym ciągu Edyp uwolnił Teby od Sfinksa, za co dostał nagrodę w formie ręki królowej Jokasty, a więc poślubił matkę. Miał czworo dzieci: Eteoklesa, Polinejkesa, Antygonę i Ismenę. Jednak w trakcie zarazy, wyrocznia powiedziała, iż epidemia to kara za przebywanie w mieście zabójcy Lajosa. Edyp domyślił się, iż to on jest mordercą. Gdy ujawniono prawdę, Jokasta popełniła samobójstwo, Edyp wykuł sobie oczy. Dorastający synowie chcieli pozbyć się Edypa z miasta. Tata rzucił na nich klątwę, poszedł, prowadzony poprzez Antygonę, na tułaczkę. Również sam Kreon nie był szczęśliwym ojcem - wydając wyrok na Antygonę, skazał na zgon ukochaną swego syna, przyczynił się do jego zgonu.
Tata Goriot - Honoriusz Balzac
Stary Goriot, paryski bogaty kupiec, nade wszystko kochał swe córki, Anastazję i Delfinę. Oddał cały dorobek, aby zapewnić im uzyskanie wyższej pozycji socjalnej, sam odsunął się od życia, zamieszkał w nędznym pensjonacie. Córki jakby za nic miały jego ofiarę, wstydziły się ojca, gdyż same weszły do sfer arystokratycznych. Mimo to Goriot niezmiennie mocno je kochał, oddawał im resztki pieniędzy, nawet umierając, wzywał wyrodne dzieci.
Przedwiośnie - Stefan Żeromski
Seweryn Baryka, tata Cezarego, to szlachcic, który dorobił się znacznego majątku, wysokiego stanowiska urzędniczego (zatrudniał go koncern naftowy) w carskiej Rosji. Baryka ożenił się w latach dziewięćdziesiątych, biorąc sobie żonę z Polski. Rodzinie zapewniał luksusowe warunki życia, byt dobrym ojcem i mężem. W 1914 roku został, jako oficer, powołany do wojska rosyjskiego. Walczył w wielu bitwach, kampaniach, został ranny. Będąc w Rosji uznanym za zaginionego, w rzeczywistości służył w legionach Piłsudskiego. Wrócił potajemnie do Baku w 1918 roku, aby ratować żonę i syna. Przekonawszy odnalezionego Cezarego do idei wyjazdu do Polski, sam już nie zobaczył ojczyzny, umarł po drodze. Przedtem przedstawił Cezaremu opowieść o szklanych domach, realnym ucieleśnieniu mitycznej wizji szczęśliwego społeczeństwa.
Tango - Sławomir Mrozek
Stomil to tata Artura, mąż Eleonory, wieczny rewolucjonista i eksperymentator. Ten bohater jest człowiekiem wewnętrznie słabym, starającym się unikać konfrontacji. Nie potrafi zapanować nawet nad własnym synem. Uważa, iż wszystko pozostaje wciąż jeszcze na kroku eksperymentu, a iż eksperyment zakłada powtarzalność, można sobie pozwolić na błędy. Jego postawę najlepiej charakteryzuje Artur (Stomii nigdy nie umiał przeciwstawić się synowi, zawsze był tchórzliwy) słowami: W eksperymentach tata jest gigant, lecz w życiu - struchlały tatuś