Co to jest Chrześcijaństwo

Co oznacza CHRZEŚCIJAŃSTWO: największa pod względem liczby wyznawców monoteistyczna religia świata, powstała w 1. poł. I w. na terenie Palestyny (Galilei i Judei) w łonie ówczesnego judaizmu. Nazwa ukształtowana od imienia Jezusa (semickie Jehoszua = zbawiciel, Bóg zbawia), wyznawcy gr. nadali mu tytuł Christos (Pomazaniec). O Jego życiu i naukach świadczą takie źródła, jak: Nowy Testament, Roczniki Korneliusza Tacyta, Żywoty Cezarów Gajusza Swetoniusza i Starożytności żydowskie Józefa Flawiusza. Ok. poł. I w. istniało sporo gmin chrześc. (Kościołów, z łaciny castellum = mały gród warowny, grec. ecclesia = zebranie), do których można było przystąpić przez chrzest i wyznanie wiary, mieszczących się na Bliskim Wschodzie, w Macedonii, Grecji, Italii. Na czele Kościołów stali biskupi, zebrania liturgiczne odbywały się w prywatnych domach, a kultową praktyką była eucharystia (gr. eucharistein = dziękować). Pierwotna wspólnota judaizmu i ch. została zerwana w 2. poł. I w.; na przełomie I/II w. w Kościołach istniała już jasno ustalona hierarchia (biskupi, prezbiterzy, diakoni) ze szczególnym wyróżnieniem następców św. Piotra, biskupów Rzymu; w II i III w. kształtowała się teologia i filozofia ch., rodziło się życie zakonne, od 380 ch. stało się rel. panującą w cesarstwie rzymskim. Zdefiniowanie fundamentalnych prawd wiary odbyło się w IV i V w. na następnych soborach (zjazdach biskupów) w Nicei (325), Konstantynopolu (381), Efezie (431) i Chalcedonie (451), w dalszych wiekach dekrety soborowe przyczyniły się do rozłamów pośród ch.: w IV w. wyłonił się Kościół ariański, w V w. między innymi Kościoły nestoriański i koptyjski, jakobicki, ormiański, z kolei w XI w. wyodrębnił się Kościół prawosławny. Wędrówki ludów sprzyjały upowszechnianiu myśli ch., w VI-XIII w. nastąpiła chrystianizacja Europy, aczkolwiek ekspansja muzułmanów arab. od VII w. doprowadziła do różnie przebiegających dyskryminacji ch. w wielu podbitych państwach. Ruchy reformacyjne w Europie płn. wywołały wykształcenie się protestantyzmu, a wojny rel. utrwaliły podział na państwa katolickie i protestanckie, jednocześnie odkrycia geograficzne i kolonizacja sprzyjały ekspansji ch. poza Europę. Istotę ch. stanowi: przyjęcie prawd wiary, przystępowanie do sakramentów, modlitwa, wykorzystywanie w życiu określonych w Dekalogu zasad, uczestnictwo w liturgii Kościoła. Poszczególne wyznania ch. różni między innymi pogląd na rolę i strukturę Kościoła, wiarę, łaskę, sakramenty, odmienna interpretacja Biblii. Idea ch. stała się istotną inspiracją dla artystów wielu znakomitych dzieł lit., muzycznych, plastycznych