Co to jest Polsce W Architektura

Co oznacza ARCHITEKTURA W POLSCE: najdawniejszymi zabytkami a. preromańskiej są ślady z X w. odkryte na wzgórzu Salwator w Krakowie, resztki rotundy Św. Feliksa na Wawelu, ruiny na Ostrowie Lednickim k. Gniezna. A. romańska rozprzestrzeniła się w XI-XIII w.; cechują ją masywne mury z wąskimi otworami okiennymi, umiarkowana wysokość budowli, wieże, kaplice w układzie promienistym, apsydy; ciężar sklepienia opiera się na całych ścianach podtrzymywanych kolumnami; zachowały się w pierwszej kolejności zabytki sakralne: kościoły i klasztory w Krakowie, Strzelnie, Tumie, Czerwieńsku, Opatowie. Najpierw XIII w. rozpoczyna się upowszechniać a. gotycka (ostre łuki, strzelistość budowli, wysokie okna, ciężar sklepienia opiera się na przyporach albo łukach przypornych). Zabytkami a. gotyckiej są między innymi katedra we Wrocławiu, Katedra Wawelska, ratusze we Wrocławiu i Toruniu, Dwór Artusa w Gdańsku, zamek w Malborku. Zabytki a. renesansowej to m. in. Kaplica Zygmuntowska, attyki i dziedzińce arkadowe na Wawelu, ratusze w Poznaniu, Sandomierzu, kamienice mieszczańskie i mury obronne w Gdańsku. W stylu a. barokowej utrzymane są rezydencja Jana III w Wilanowie i Aula Leopoldina we Wrocławiu. Zabytkami a. rokokowej są między innymi Ogród Saski, Pałac Brhla; klasycystycznej - rezydencja w Puławach, pałace w Wilnie, neoklasycystycznej - dworki wiejskie, fasada Belwederu, Teatr Ogromny w Warszawie. Zachowane budowle secesji to w pierwszej kolejności kamienice Krakowa, Poznania, Gdańska, Wrocławia. A. modernizmu (l. 30. XX w.) i a. socrealizmu stosuje dekoracyjność kosztem walorów użytkowych (Pałac Kultury i Edukacji, Plac Konstytucji w Warszawie). Zobacz architektura, architektury style, założenia pałacowo-ogrodowe, urbanistyka