Definicja Krutynia

Gdzie jest KRUTYNIA Krutynia to jeden z najpiękniejszych wodnych szlaków nizinnych Europy. Pokonanie kajakiem odcinka zajmuje normalnie kilka dni, dostarczając przy tym niezapomnianych wrażeń. Rzeka, o długości blisko 100 km, zaczyna swój bieg od Jeziora Warpuńskiego na Pojezierzu Mrągowskim, dalej wije się leniwie poprzez Puszczę Piską i prześliczną wieś Krutyń, a stamtąd płynie do wrót Zatoki Iznockiej przy jeziorze Bełdany na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego.Na spływ Krutynią wybrał się kiedyś Melchior Wańkowicz z córką, a potem unieśmiertelnił szlak w książce Na tropach Smętka, przywołując i piękno przyrody, i okoliczne miejscowości - Wojnowo i Krutyń. Ta ostatnia aktualnie cieszy się równie ogromną estymą jak w przeszłości, kiedy zjeżdżali doń spragnieni przejażdżki pychówką, wieloosobową łodzią dowodzoną poprzez sztakera, który zamiast wioseł używa drąga odpychającego łódź od dna. Tę atrakcję opisał także Mieczysław Orłowicz w Ilustrowanym Przewodniku po Mazurach Pruskich i Warmji: (...) Niechaj więc nikt bawiąc w takich stronach, nie zaniedba odbyć tej wycieczki. Łódź płynie krętą i spokojną rzeką - a wielkie drzewa liściaste, których korony stykają się nad wodą, a gałęzie spadają do rzeki, tworzą wspaniałą altanę nad głowami płynących. Majestatyczną ciszę przerywa jedynie śpiew ptaków i plusk wioseł. Dla wycieczki należy wybierać dnie słoneczne, bo w dzień pochmurny traci ona sporo uroku.Wieś Krutyń leży zresztą na najciekawszym odcinku szlaku - 86-kilometrowej trasie wiodącej z Sorkwitów nad Jeziorem Lampackim do jeziora Bełdany. Nad brzegami rosną lasy sosnowe, a w nadrzecznych zaroślach buszuje ptactwo. Gdzieniegdzie wzrok przykuwają pływające wyspy na jeziorkach w rezerwatach, podmokłe łąki pełne barwnej roślinności. Majestat przyrody wabi obserwatorów dzikiej zwierzyny: orła bielika, żurawia, wydry, bobra, a na wypoczynek zapraszają maleńkie wsie, jak ?mierć, gdzie w 1958 roku mieszkał Igor Newerly, autor Chłopca z Salskich Stepów i Archipelagu ludzi odzyskanych, a dziś ma swą pracownię rzeźbiarz Adam Szubski.Krutyń Ernsta Wiecherta (1887-1950)Mieszkał (dziadek) w Krutyni, niewielkiej wiosce pośród niezmierzonych lasów, nad brzegiem słynącej z piękności rzeki Krutyni i poprzez sporo lat mego żywota ta właśnie miejscowość zdawała mi się uosobieniem piękna, przygody i pełnej czaru tajemniczości. Nie było tam chyba z wszystkich tych rzeczy niczego więcej powyżej to, co posiadały inne leśne wioski mojej rodzinnej ziemi, ale nigdzie na świecie nie znajdowało się tyle jezior i mokradeł, tyle czapli i orłów, tylu myśliwych z cudownie połyskującymi strzelbami, tyle prastarych dębów i słodkich malin, co w trakcie dwugodzinnej jazdy furmanką z naszej leśniczówki do dziadkowego domu (...). To fragment powieści Lasy i ludzie, zawierającej wspomnienia z lat młodości jednego z czołowych pisarzy niemieckich lat 30. XX wieku. Ernst Wiechert urodził się w leśniczówce Piersławek opodal Krutyni, 20 km od słynnej leśniczówki Pranie