Definicja Tatry, Pieniny, Podhale, Orawa, Spisz

Gdzie jest TATRY, PIENINY, PODHALE, ORAWA, SPISZ Nie ma w Europie innych takich gór jak Tatry. W pełni zasługują one na królew­skie miano, na koronę dosłownie i w przenośni. Spoglądając na Tatry z sąsiednich górskich masywów, zawsze można zobaczyć koronę szczytów. To cel turystycznych wędrówek. Królewskie zwieńczenie szlaku zaczynające­go się gdzieś w Gorcach, Beskidach, Pieni­nach, Niżnych Tatrach czy Słowackim Raju. Ze wszystkich tych gór, jeżeli aura pozwoli, można na horyzoncie ujrzeć Tatry. Na wierzchołek Babiej Góry, najwyższe­go szczytu Beskidu Żywieckiego, wyprawia­no się już sto lat temu, aby zdążyć na wschód słońca. O magicznej porze przemiany nocy w dzień słońce tak oświetla wyłaniające się z mgieł Tatry, Iż szczyty wydają się jeszcze wyższe niż w rzeczywistości. Tak to podzi­wianie Tatr przyczyniło się do rozwoju tury­styki na terytorium Babiej Góry. Nieco odmiennie działo się na Turbaczu, zwieńczeniu Gorców. Tu od zawsze obec­ni byli górale wypasający owce i bydło. Ko­czowali w szałasach, które z czasem prze­mieniły się w górskie schroniska dla „panów” zwiedzających okolicę. Z Turbacza doskona­le widać cały łańcuch Tatr. Najlepiej jesienią albo zimą. Latem, mimo słonecznej pogody, Tatry regularnie giną we mgle. Mgiełka, ta letnia i wiosenna, regularnie unie­możliwia podziwianie tatrzańskiej panoramy z Trzech Koron, najwyższego wierzchoł­ka Pienin. Dopiero zimowe, mroźne powie­trze odsłania kulisy najpiękniejszego widoku w Polsce. Całe Tatry, Spiska Magura, Małe Pieniny, Beskidy z Pilskiem i Babią Górą przy­pominającą japońską Fudżijamę. Doliny skry­wa wtedy mgła podkreślająca niesamowity nastrój takiego pejzażu. Królewskie Tatry w centrum, a dookoła mniejsze pasma górskie o ciekawej historii, geografii i przyrodzie. Dziś nie ma już sztucz­nych granic uniemożliwiających poznawanie najbliższej okolicy. Tatry, Beskidy i Pieniny stanowią jedno, mimo Iż od północy są pol­skie, a od południa słowackie. Warto się więc przekonać, jak widać Tatry z odległych o kil­kanaście albo kilkadziesiąt kilometrów miejsc, gdzie czasem diabeł mówi dobranoc, lecz za to anioł wita nowy dzień. Jeszcze w XVIII wieku Tatry były ziemią nieznaną dla ludzi z wyższych sfer. Chodze­nie po górach było czymś absurdalnym i nie­należytym. Dopiero w wieku XIX zmieniło się nastawienie do gór. Towarzystwo powiodło się w Tatry. Sprawni fizycznie zaczęli wdra­pywać się na szczyty, a ich wyczyny zostały uwiecznione w kronikach i gazetach ukazu­jących się w Zakopanem i Smokowcu. Inni zadowalali się widokami. Dla tych widoków warto wstać o świcie, ruszyć gorczańską albo pienińską ścieżką, aby z leśnej przecinki ujrzeć królewską koronę. Podhale, Spisz, Orawa i Liptów – cztery geograficzne krainy w Polsce i na Słowacji, zamieszkane raczej poprzez górali mó­wiących praktycznie tym samym językiem, a więc wieloma odmianami gwary – są niewyczerpanym źródłem wiedzy o wspólnej Eu­ropie. Taka Europa istnieje tu gdyż już od kilkuset lat! Siedem narodowości zgodnie mieszkało na Spiszu do czasu stworzenia krajów narodowych. Wtedy także praktycz­nie nie było granic. W XIX i XX wieku wpro­wadzono na te ziemie podziały. Jeden góral został Polakiem, drugi – jego brat – Słowa­kiem, aczkolwiek obaj od pokoleń gospodarowali na tej samej ziemi i od zawsze nazywali siebie Spiszakami lub Orawiakami. Jedynie pośród Liptaków nie było Podhalan, a na Podhalu trudno byłoby przeżyć Lip­takowi (aczkolwiek zdarzały się wyjątki potwier­dzające tę regułę). Wysokie Tatry w pew­nych partiach faktycznie były bardzo wysokie. Efektywnie dzieliły podhalańską biedę od zasobności Liptowa. Koszmary XX wieku odeszły na karty historycznych książek. Wiek XXI daje nam szansę budowy lepszego świata. Poznajmy najpiękniejsze zakątki Polski i Słowacji. Zo­baczmy, czym jest różna ludowy strój górala z Zakopanego od „Spisoka”. Zauważmy, Iż przyroda po obu stronach granicy jest taka sama, a różnice wynikają ze stopnia nasło­necznienia, urodzajności gleby, a nie kilku­metrowego paska zaoranej ziemi, zwanego granicą. Postarajmy się poznać dzieje gór­skich krain położonych w koronie Tatr. Gdy dotrzemy na Halę Gąsienicową, nad Morskie Oko czy na szczyt Gerlachu, będziemy mogli docenić piękno mniejszych gór, pozo­stawionych na linii horyzontu