Co to jest Sacrum

Co oznacza SACRUM: profanum (z łaciny sacrum = świętość; z łaciny profanare = bezcześcić) - wsensie ogólnym poziom życia moralnego irel. wrelacji święte - świeckie, laickie, sfera boskości iświeckości; obie sfery są sobie przeciwstawne iwzajemnie się wykluczają (próba ściągnięcia tego, co święte, do strefy tego, co świeckie, nazywa się profanacją - zbezczeszczeniem), dla bliższej historii zbawienia wszystko jest gdyż objęte zbawczym planem Bożym ijako takie może być uznane za święte albo świeckie. Wsensie filoz. wybór świata wartości (dobra albo zła), termin, który wprowadził do filozofii religii R. Otto. Wsensie kulturoznawczym opozycję s. - p. jako narzędzie badania rzeczywistości wnurt kultury europ. wprowadził M. Eliade (Sacrum - mit - historia), uznając, iż wperspektywie historii kultury isztuki opozycja taka wsposób dynamiczny wyjaśnia interpretowaną rzeczywistość. Wlit. to jest w pierwszej kolejności opozycja świata wartości: dobra izła, piękna ibrzydoty, prawdy ikłamstwa, świętości igrzechu. Wkonkretnym utworze lit. występuje jako poszukiwanie poprzez człowieka wartości wyboru życia szczęśliwego. S. - p. przenika całą Biblię, gdzie symbolem sacrum jest na przykład stosunek pomiędzy człowiekiem aBogiem wKs. Psalmów, iang. lirykę metafizyczną XVII w. S. - p. literacko nacechowane również folklorem dzięki kręgowi różnorodnych skojarzeń, motywów, wątków, legend, mitów, które tworzą nowe wartości, jak na przykład Św. Graal zbretońskiej legendy, osnutej wokół Króla Artura irycerzy Okrągłego Stołu. Przestrzenią budowania s. - p. wlit. pol. jest na przykład dwór zpowieści E. Orzeszkowej Nad Niemnem znajbardziej świecką enklawą p. buduarem pani Emilii Korczyńskiej, aw którym s. jest wszystko to, co wpowieści nazywa się "okolicą": zaścianek Bohatyrowiczów, Niemen, dwie mogiły Jana iCecylii i czterdziestu powstańców niby świętych bohaterów - męczenników roku 1863. We współcz. lit. "poetą s." jest na przykład M. Białoszewski wPamiętniku zpowstania warszawskiego, p. - G. Bernanos, który także towarzyszy nurtowi zła wcielonemu wupersonifikowanego kusiciela wpowieści Pod słońcem szatana, przybierającego realne kształty wdylogii powieściowej Zbrodnia iRadość. Tajemniczy związek świętości igrzechu jest bardzo częsty wlit. 1. poł. XX w., na przykład wnurcie kat., wpowieściach F. Mauriaca, G. Greenea (Moc ichwała) iR. Caillois. Wlit. światowej zło domaga się zawsze dobra, jest niejako warunkiem ujawnienia czy poszukiwania wartości dobra, jak na przykład wBiesach F. Dostojewskiego. Także jego Zbrodnia ikara jest głęboko chrześc. misterium ogrzechu ipokucie, która odnajduje człowieka poprzez ujawnienie jego zagubienia, jak whistorii Raskolnikowa iSoni; tak jest także wPodróży do kresu nocy Celinea, gdzie atmosfera zła jest wyjątkowo gęsta, ajednak iw tej powieści ujawnia człowiek naturalną, mocną tęsknotę za czymś, co aby przekroczyło ponure osaczenie, za "przejście wNiebo"; wUpadku Camusa - egzystencjalnym rachunku sumienia, publicznej spowiedzi współczesnego człowieka, wpowieści M. Lowryego Pod wulkanem, która jest studium zła. Pisarz ks. J. Twardowski wwywiadzie powiedział: "Dla mnie największym dramatem jest [] dramat wyboru pomiędzy dobrem azłem, dramat, który może być [] trudną drogą do dobroci"