Co to jest Reformacja

Co oznacza REFORMACJA: ruch rel.-społ. w chrześcijaństwie XVI w., który doprowadził do wyodrębnienia się niezależnych od papiestwa Kościołów protestanckich. Bezpośrednim celem r. była odnowa życia rel., wyraźne stały się jednak dążenia zmierzające do ograniczenia władzy papieża i postulaty reform natury społ. Ruch ten, a w dalszym ciągu wojny rel. zapoczątkowało wystąpienie w Wittenberdze (1517) M. Lutra, który w swych tezach sprzeciwił się między innymi powszechnej praktyce sprzedaży odpustów głosząc, iż do zbawienia prowadzi wyłącznie wiara. Potępienie nowych poglądów poprzez papieża w bulli Exsurge Domine (1521) nie powstrzymało następnych wystąpień reformatorów, między innymi w Szwajcarii U. Zwingliego i we Francji J. Kalwina, ani także rozpowszechniania się idei protestantyzmu w Europie. W Polsce wspólnie z dotarciem luteranizmu i kalwinizmu coraz częstsze były żądania udziału kleru w podatkach, zniesienia dziesięciny i sądownictwa duchownego nad świeckimi. Sporo z nich zostało zrealizowanych, a konfederacja warszawska w 1573 r. zapewniła dysydenckiej szlachcie opiekę prawną państwa. Konflikty dogmatyczne i społ. pośród zwolenników kalwinizmu doprowadziły w Polsce do powołania Kościoła braci polskich zwanych arianami, protestantyzm nie zdobył jednak powszechnego uznania. Decyzją sejmu z 1658 r. innowiercy zostali skazani na wygnanie, 10 lat potem następny sejm zabronił odstępstw od katolicyzmu pod karą zgonu. R. przyczyniła się w całej Europie do rozwoju literatury w językach narod., upowszechnienia idei tolerancji rel., w Polsce powstała sieć szkół średnich, nastąpił postęp drukarni. Przedstawiciele r. w swych wystąpieniach negowali jednak podstawowe idee renesansowego humanizmu, zarówno Luter, jak Kalwin odrzucali ludzką wolność głosząc sposobność zbawienia wyłącznie dzięki wierze albo przekonanie, iż Bóg sam decyduje o przeznaczeniu człowieka do zbawienia albo potępienia. Ostatecznie r. akcentowała słabą i grzeszną naturę człowieka, dlatego przeciw takiemu rozumowaniu wystąpił czołowy humanista epoki Erazm z Rotterdamu pisząc dzieło O wolnej woli, odpowiedzią na zarzuty była ostra rozprawa Lutra O niewolnej woli