Co to jest Manifest

Co oznacza MANIFEST: 1) uroczyste orędzie, odezwa (na przykład do narodu), ogłoszenie programu albo deklaracja publiczna (na przykład m. uwłaszczeniowy); 2) wsztuce - program działania, publiczna deklaracja ekipy: lit., artystycznej, twórczej; opublikowany program albo ideologiczna podstawa programowa, popularna wruchu awangardowym forma publicznego ogłoszenia credo iodmiana sztuki współcz., na przykład Manifest techniczny literatury futurystycznej (1912), Wyobraźnia bez drutów isłowa (1913) F. Marinettiego - m. wł. ekipy futurystów, Manifest suprematyzmu (1915) K. Malewicza; Manifest surrealizmu (1924) A. Bretona; Manifest zChelsea Hotel Y. Kleina; 3) publikacja teoretyczna określająca gł. cele jakiegoś ruchu, na przykład wLArt thtral moderne L. Rouche (1910) tłumaczy zasady reformy teatru A. Appii, G. Craiga, W. Meyerholda; 4) działalność lit., teatralna, plastyczna, konceptualna, ewentualnie dzieło, powieść, obraz, wystawa, spektakl określające program twórcy albo ekipy, na przykład w1874 wystawa zorganizowana poza formalnymi salonami wpracowni fotograficznej Nadara Socit anonyme cooprative dartistes peintres, sculpteurs, graveurs etc. (Stowarzyszenie spółdzielcze twórców malarzy, rzeźbiarzy, rytowników i tak dalej) - E. Degas, C. Monet, A. Renoir, C. Pissarro, P. Czanne, A.Sisley, B. Morisot iA. Gullaumin - nie wydali manifestu ani deklaracji, ale stworzyli program identyfikujący grupę nazwaną impresjonistami; występy Baletów Rosyjskich w1909 wParyżu; Wystawa Salonu Jesiennego wParyżu (1905) ekipy malarzy, którą krytyk L.Vauxcelles nazwał les fauves ("Klatka dzikich bestii"), dała start fowizmowi. M. Duchamp w1914 pokazał Suszarkę do butelek, w1917 Fontannę rozpoczynając używanie elementów gotowych wsztuce, a więc nurt konceptualistyczny; 5) m. ogłoszenie idei wfunkcji dzieła sztuki ( konceptualna sztuka);
6) wlit., tekst samodzielny, uogólnienie praktyki twórczej ekipy pisarzy, pisarzy lub zapowiedź określonego typu twórczości lit., estetycznej, światopoglądowej, szkoły lit., ekipy albo prądu, na przykład m.estetyki romantycznej: Fragmenty F.Schlegla, m. pokolenia "młodych": Oda do młodości A. Mickiewicza iA.Asnyka Do młodych, My młodzi S.Brzozowskiego; m. lit. przełomu wieków (XIX/XX w.): A. Górskiego Młoda Polska, S. Przybyszewskiego Confiteor; sztuki poetyckiej: Art potique P. Verlainea, ekipy poetyckiej futurystów, m.malarski nadrealistów A. Bretona, m. literaturze Awangardy Krakowskiej (T. Peipera iJ. Przybosia). M. lit. kształtował świadomość artystyczną jako dyskurs twórcy zodbiorcą, miał walor metaforyczny iodnosił się do wszelkiego rodzaju tekstów lit., które wsposób czytelny wypowiadały racje własnego programu, na przykład awangardowy należał równocześnie do dwóch porządków: programowego dyskursu krytyczno-literackiego idzieła literackiego; m. lit. jest wypowiedzią odominującej funkcji ekspresywnej iimpresywnej, owyraźnie zarysowanej sytuacji nadawcy iodbiorcy. Wmiędzywojniu m.awangardystów przeważnie docierały do publiczności poprzez gazetę codzienną, ulotkę, plakat na murze, krzykliwą jednodniówkę. Współczesny m. lit. jest przeważnie zobowiązaniem wobec ekipy