Definicja Wolności Motyw

Co to jest Motyw wolności: Motyw wolności:
Poezja:
Dziady, cz. III ,Oda do młodości - Adam Mickiewicz
Mitologia (mit o Dedalu i Ikarze)
Oda do wolności - J. Słowacki
Wolny najmita  - Maria Konopnicka
Sonet szalony  - Leopold Staff
Wolność - Krzysztof Kamil Baczyński
Mała apokalipsa  - Tadeusz Konwicki
Granica - Zofia Nałkowska
Ferdydurke - Witold Gombrowicz
Tango - Sławomir Mrożek
Głos w kwestii pornografii - Wisława Szymborska
Zniewolony umysł - Czesław Miłosz
Opracowanie motywu wolności:
Człowiek może być wolny w sensie swobody podejmowania decyzji, wyrażania swoich myśli, lecz także odznacza się wolność od czegoś, na przykład głodu, wojny, strachu. Wolność, bezustannie zagrożona poprzez na przykład mechanizmy totalitarne, to ogromne zagadnienie myśli XX wieku, lecz przecież pisarze rozważali je już od czasów antycznych, w XVI wieku Łukasz Górnicki podał taką (niezbyt trafną) definicję: wolność - tj. móc żyć, jak kto chce. Dla narodów o silnej państwowości zagadnienie wolności obejmowało w pierwszej kolejności swobody jednostek, czy grup socjalnych, dla tych nacji, które cierpiały narodową niewolę, było ono kwestią przede wszystkim odzyskania suwerennego bytu państwowego - jak w naszej poezji okresu zaborów. Ten aspekt wolności pomijamy w tym haśle, koncentrując uwagę na ogólnym, i bardzo trudnym do zdefiniowania, pojęciu wolności człowieka, jednostki również wolności wewnętrznej, ducha, ponieważ, jak napisał Staff: gwiazdy widzieć mogę i z więzienia.
Wolny najmita - Maria Konopnicka
Wolność bezrolnego, biednego chłopa z tego wiersza ma wymiar tragiczny, ten człowiek jest skazany na wolność równoznaczną z beznadziejnością egzystencji, wolnością do zgonu: Czegóż on stoi? Wszak wolny jak ptacy? l Chce - niechaj żyje, a chce - niech umiera! l Czy się utopi, czy chwyci się pracy, l Nikt się nie spiera...
Granica - Zofia Nałkowska
Autorka postawiła w tej powieści odwieczne sprawy: kim jest człowiek? Czy jest wolny, czy zdeterminowany poprzez impulsy wewnętrzne? Na te pytania Nałkowska nie dala rozstrzygających odpowiedzi. Uznała, iż każdy człowiek jest zarówno niepowtarzalną jednostką, jak i istotą mieszczącą się w pewnych schematach, jest wolny i stale ograniczany, równie istotna jest jego psychika, jak i zachowania socjalne. Zarazem to właśnie wymagania socjalne, relacja do innych ludzi są ważniejsze od indywidualnych pragnień, intencji jednostki. W interesującym nas dziele, autorka schematami nazywa konwencje i utrwalone wzory zachowań, stereotypy socjalne i kulturalne, role socjalne, klasowe układy, interesy - wszystko to powoduje osobowość człowieka.
Wolność w filozofii egzystencjalnej
Egzystencjalizm, jako nurt filozoficzny, wywarł wielki wpływ na współczesną literaturę, tym bardziej, iż niektórzy jego najwybitniejsi przedstawiciele (na przykład Sartre, Camus) byli nie tylko myślicielami, lecz i znakomitymi prozaikami. Kluczowa część filozofii egzystencjalnej ma charakter ateistyczny, utrzymuje, iż człowiek jest we wszechświecie samotny, jego życie nie zależy od żadnych mocy nadprzyrodzonych, a świat nie jest tworem Boga. Martin Heidegger uważał, iż człowiek jest niezależnym bytem, który do pewnego stopnia może kształtować otaczający go świat mający jednocześnie swój trwały, niezmienny porządek. Zatem człowiek jest i wolny i zarazem zmuszony do respektowania owego porządku, pozostawania w stosunkach z innymi ludźmi. Dojść do prawdziwej wolności można analizując ludzką naturę, swoje życie, godząc się z tym, iż nieuchronna zgon jest definitywnym kresem istnienia, nie ma żadnego życia pozagrobowego. Człowiek istnieje tylko poprzez pewien czas, tj. jego jedyny i ostateczny cel, poza nim nie ma nic (istnieje także nurt w omawianej filozofii uznający istnienie Boga). Jak widzimy, mało w owej myśli miejsca na optymizm. Jest z kolei poznawczy sceptycyzm: człowiek nie wie praktycznie nic o życiu, zgonu, wszechświecie, jest całkowicie zagubiony w chaosie istnienia, tragiczny w obliczu nieznanych mu sił, systemów. Jean Pauł Sartre sporo pisał o konieczności dokonywania poprzez każdego człowieka stałych wyborów modeli życia, zachowań, światopoglądów. Jesteśmy skazani na wolność, każdy dokonany wybór ma jakieś niekorzystne strony, absolutnie nic (nawet filozofia, religia) nie daje nam jakichkolwiek wskazówek, nie stwarza oparcia. Uświadomiwszy sobie ową wolność można próbować nadawać życiu sedno, podejmować następne skazane na niepowodzenie próby i tj. właśnie cel życia człowieka.
Tango - Sławomir Mrozek
Utwór Mrożka jest pomiędzy innymi i dziełem o wolności. Opisane w nim dwie jej wizje, to oznacza anarchia Stomila i wolność poprzez powrót do wartości Artura okazują się być mitami, przegrywającymi w starciu z rzeczywistością, upostaciowioną poprzez brutalne przejęcie władzy poprzez Edka. Mrozek ukazuje błędne koło powiązane z definicją wolności - od marzenia o niej (młodość Stomila i Eleonory), poprzez anarchię, jaką wprowadza jej spełnienie (dom Stomilów w pierwszym akcie), bunt przeciw pustce, jaką przyniosła absolutna wolność (działania Artura) aż do rządów "silnej ręki" i totalitaryzmu, gdzie znowu mogą się pojawić marzenia o wolności. Rozwój w dziele Mrożka ma jakby charakter ko listy, zawsze powraca do punktu wyjścia: każda nowoczesność ostatecznie prowadzi ku temu, co już było, nie można odrzucić przeszłości, efektywnie zaprotestować przeciw niej