Definicja Odpowiedzialności Motyw

Co to jest Motyw odpowiedzialności: Motyw odpowiedzialności:
Poezja:
Pieśń o Rolandzie
Krótka rozprawa pomiędzy trzema osobami... - Mikołaj Rej
Grażyna - Adam Mickiewicz
Miłosierdzie gminy - Maria Konopnicka
Opracowanie motywu odpowiedzialności:
Sprawa odpowiedzialności to jedno z głownych zagadnień etyki, moralności, zatem i literatury. Odpowiadać można wobec innych ludzi, prawa, ojczyzny i historii, Boga i własnego sumienia, ponosić odpowiedzialność moralną - tym ostatnim zagadnieniem szczególnie regularnie zajmuje się poezja. Pozostawać odpowiedzialnym za jakiś gest, oznacza przyznać (wobec innych albo siebie), iż się go dokonało i akceptuje jego następstwa, skutki. Z odpowiedzialnością bezpośrednio wiąże się definicja wolności, nie można przecież odpowiadać za coś, co zrobiło się pod przymusem. l tu rodzi się następne z ważkich pytań literatury: jakie są granice ustępstw, następstwa przekraczania wyznaczonych sobie poprzez człowieka granic moralnych, czy należy odpowiadać już za samą milczącą zgodę na zło, czy także dopiero wtedy, gdy aktywnie się je współtworzy, w jaki sposób jednostka jest współodpowiedzialna za zło wyrządzane poprzez społeczeństwo, naród?
Pieśń o Rolandzie
Jednakże Roland bardzo żałował poległych towarzyszy to jako dowódca znaczących sit nie zawsze zachowywał się odpowiedzialnie, wręcz igrał z losem, jego odwaga była bliska zuchwalstwa, nieraz brakowało mu rozwagi. Odpowiedzialność pojmował w pierwszej kolejności jako wymóg walki w obronie ideałów: wiary, cesarza, ojczyzny, Odmiennie postępował sam cesarz Karol Ogromny (nie przypadkiem został uznany za średniowieczny ideał władcy) - czuł się w pełni odpowiedzialny zarówno za Kościół (przede wszystkim za rozszerzanie jego wpływów), jak i wszystkich swych poddanych, cały naród.
Krótka rozprawa pomiędzy trzema osobami... - Mikołaj Rej
Publicystyczny dialog zaczyna się od bardzo ostrego ataku na kler, który jest odpowiedzialny za zaniedbanie obowiązków religijnych, duszpasterskich, chciwość, rozpustę, próżniactwo, pogoń za dorobkiem, lenistwo, sprzedawanie odpustów, generalny upadek duchowości. Natomiast szlachta ponosi odpowiedzialność za życie powyżej stan, trwonienie majątków, prywatę, nieuczciwe czerpanie korzyści z zajmowanych stanowisk, wyzysk innych warstw socjalnych. Ciężar utrzymania tych dwóch stanów ponosi chłopstwo, a jego jedyną nadzieją pozostaje nagroda w życiu wiecznym.
Grażyna - Adam Mickiewicz
Grażyna czuła się w pełni odpowiedzialna za los ukochanej Litwy, wyniki jej śmiertelnych zmagań z Krzyżakami, najgroźniejszym wrogiem. Zapobiegała sporom, zbrojnie wyruszyła przeciwko Krzyżakom, w imię patriotyzmu i odpowiedzialności za państwo sprzeciwiła się woli męża, któremu niejednokrotnie pycha, emocje, duma, własny biznes przesłaniały wymagania sprawującego władzę. Postacią personifikującą mądrość, rozwagę, wymóg i odpowiedzialność wobec ojczyzny jest w tym poemacie Rymwid, regularnie porównywany z Nestorem z Iliady Homera.
Miłosierdzie gminy - Maria Konopnicka
W dziewiętnastowiecznej Szwajcarii istniała szokująca praktyka wystawiania na licytację starych ludzi, których mógł "kupić" ten, kto domagał się z gminnej kasy najmniejszych dopłat na utrzymanie starca (wykorzystywanego przy różnych pracach). Ten okrutny zwyczaj uważano za przejaw zbiorowej odpowiedzialności za los sędziwych mieszkańców gminy, jednocześnie zwalniał on rodzinę od jakiejkolwiek odpowiedzialności za ostatnie lata życia rodziców, dziadków, krewnych. W noweli syn licytowanego tragarza (a nawet i sam stary człowiek poddany upokarzającej procedurze) nie widzi niczego niestosownego, amoralnego w całym tym podłym procederze