Definicja Labiryntu Motyw

Co to jest Motyw labiryntu:
Poezja:
Mitologia
Boska Komedia - Dante Alighieri
Treny, Do fraszek - J. Kochanowski
Lalka - B .Prus
Zbrodnia i kara - F. Dostojewski
Mechanizm - Franz Kafka
Granica - Zofia Nałkowska
Sklepy cynamonowe, Sanatorium pod Klepsydrą -Bruno Schulz
Mistrz i Małgorzata - Bułhakow
Dżuma - Camus
Imię róży - U. Eco
Mechanizm - F. Kafka
Przydatne cytaty:
Życie jak skomplikowany labirynt, z którego nie można wyjść, a czym dalej, tym trudniej. - Symonides z Keos
Serce kobiety to labirynt subtelności stanowiący wyzwanie dla szulerskiego umysłu prostackiego samca. - Carlos Ruíz Zafón
Drogowskazy mogą zrobić z szosy labirynt. - Stanisław Jerzy Lec
Opracowanie motywu labiryntu:
Labirynt w poezji (przedmioty tego motywu można dostrzec już u Homera) jest przeważnie wyobrażeniem skomplikowanego, zagmatwanego świata i zagubienia w nim człowieka, jego ograniczonych możliwości poznawczych, zawikłanej drogi do prawdy. W centrum labiryntu tkwi niejasne niebezpieczeństwo, potwór, jakaś niszczycielska siła albo także środek - miejsce święte. Labirynt może także być swego rodzaju modelem świata - poznając jego układ, porządek, zdobędziemy wiedzę o ładzie świata w całej jego różnorodności. Błądzenie po labiryncie bywa interpretowane jako przedzieranie się ku zbawieniu, lecz także oddalanie się od źródeł życia. Wreszcie labirynt wyobraża tajemniczy świat zmarłych. "Myślenie labiryntowe", głęboko zakorzenione w ludzkiej psychice, z reguły obejmuje obszary niejasne, pierwotne namiętności, lęki, miewa i sensy erotyczne.
Mitologia
Początkowo labirynty były elementem architektury w pierwszej kolejności egipskiej, z reguły drążono je w skałach, jako grobowce ludzi zajmujących wysoką pozycję socjalną. Skomplikowany mechanizm krzyżujących się korytarzy miał zapewnić zmarłemu spokój, zabezpieczyć grób przed obrabowaniem. Pliniusz wspomina o labiryncie w pobliżu miasta Szedit, wielkiej świątyni obejmującej 12 ogromnych sal i 3000 cel połączonych wąskimi korytarzami. Chowano tam nie tylko królów, lecz i święte krokodyle. Grecy zapewne przejęli rozwiązania egipskie. Mityczny labirynt zbudowany poprzez Dedala, budowniczego króla Minosa z Krety, skrywał w swym wnętrzu przerażającego potwora - Minotaura. Gdyż urodziła go Pazyfae (żona Minosa) ze związku z bykiem (przysłał go na Kretę Posejdon), miał ludzkie ciało i byczą głowę. Labirynt (leżący w pobliżu Knossos) stanowiący schronienie Minotaura nie mieścił się pod ziemią, byt specjalną budowlą złożoną z ciągu komnat i plątaniny korytarzy, stanowił nadzwyczajnie skomplikowaną strukturę. Minotaur został zabity poprzez Tezeusza, który, dostawszy od Ariadny kłębek nici, zdołał odnaleźć potwora i, poruszając się wzdłuż nici, bezpiecznie wyjść z budowli. Dedal słynął jako niezrównany budowniczy i wynalazca, władcy zabiegali o to, aby pracował dla nich. Gdy władca Kokalos chciał odszukać architekta, wpadł na dobry pomysł: ogłosił, iż nagrodzi tego, kto zdoła przeciągnąć nitkę poprzez spiralnie skręconą muszlę ślimaka. Dedal przywiązał nić do nogi mrówki i owad bez trudu przeszedł poprzez labirynt muszli, wyciągnął nitkę z drugiej strony.
Mechanizm - Franz Kafka
W utworze zdecydowanie dominuje przestrzeń zamknięta: pokoje, biura, zamknięte murami podwórka, strychy, korytarze, jakieś rupieciarnie. Ta przestrzeń - labirynt (labirynt to zapewne znak ludzkiego życia) nieludzkiej, wielkomiejskiej, wrogiej jednostkom cywilizacji bywa regularnie deformowana, dodatkowo ograniczana, aby jeszcze wzmocnić wrażenie osaczenia, zagrożenia (czemu sprzyja także półmrok zamazujący kontury, ludzkie twarze), podkreślić absurdalność przedstawianego świata, zasygnalizować jego nadrealny charakter. Sporo wydarzeń rozgrywa się w bardzo osobliwych, zaskakujących miejscach (na przykład sądy zajmują strychy czynszowych kamienic, kaźni strażników dokonuje się w bankowej rupieciarni), jakby nie na jawie, lecz w sennych koszmarach, gdzie wszystko jest możliwe, rzeczywistość materialna ulega dowolnym deformacjom. Cały świat przedstawiony został odrealniony, to rzeczywistość subiektywna, wewnętrzna, być może mechanizm (rozumiany jako osąd, ocena albo nawet samoocena) toczy się wyłącznie w psychice głównego bohatera. Przestrzeń w tej powieści nie jest tłem wydarzeń, lecz symbolicznym odbiciem tego, co zachodzi we wnętrzu Józefa K.
Sklepy cynamonowe - Bruno Schulz
Labirynt w prozie Schulza pojawia się w bardzo wielu odmianach, a "myślenie labiryntowe" użytkowane z zaskakującą konsekwencją. Labiryntem staje się miasto w nocy, własny dom bohatera i inne mieszkania, gmach gimnazjum, niekiedy owe miejsca jakby nakładają się na siebie, przenikają, co jeszcze bardziej komplikuje przestrzeń w tej twórczości. Labirynt może w niej objąć wszystko - od zamkniętych przestrzeni, miasta po cały kosmos: "miasto rozgałęziało się coraz głębiej w labirynty zimowych nocy, z trudem przywoływane poprzez krótki świt do opamiętania". W samym centrum labiryntu znajduje się łóżko bohatera, w dalszym ciągu kolejno jego pokój, mieszkanie, dom, ogród, rynek, miasto raz jego okolice. U Schulza labirynt może także istnieć wewnątrz człowieka, w jego psychice, w zagmatwaną sieć mogą układać się halucynacje, majaki, rodzaj parku o pogmatwanych ścieżkach. Labirynty nie mają granic, szybko rozrastają się, towarzyszą temu równie niezwykłe przemiany czasu, co sprzyja zaskakującym wędrówkom, błądzeniu, niezwykłym przygodom bohatera