Definicja Zakopane

Gdzie jest ZAKOPANE Oaza wolności Liczące dziś 30 tys. mieszkańców miasto pod Tatrami powstało z małej wioski, do której pierwsi osadnicy dotarli w XVI wieku. Zajmowali się uprawą roli, korzystali z dóbr pierwotnej puszczy, polowali, a po latach zatrudniali się w górskich kopalniach i kuźnickiej hucie żelaza. Od roku 1770 Zakopa­ne znalazło się pod jurysdykcją CK Austrii, co praktycznie nic nie zmieniło w życiu górali. Zmiany miały dopiero nadejść. W połowie XIX wieku do wsi pod Giewontem zaczęli przyjeżdżać goście. Dla powietrza, dla widoków, na trwające od czerw ca do września wakacje. Byli pośród nich zwyczajni mieszczanie, lecz także postaci znakomite: literaci, malarze, muzycy, aktorzy i politycy. W ten sposób na długo przed 1918 rokiem w Zakopanem, na krańcach austriackiego imperium, odrodziła się Polska. Miłość do Tatr stała się wyrazem polskie go patriotyzmu. W roku 1873 powstało Towarzystwo Tatrzańskie stowarzyszenie stawiające sobie za cel uprzystępnienie gór turystom. Powstały górskie ścieżki, schroniska, na rodziła się turystyka. Trzynaście lat potem Zakopane uzyskało status stacji klimatycznej uzdrowiska. Powstały sanatoria leczące dolegliwości poważne i te wyimaginowane (na które pomagała kuracja żętycą). W 1889 roku dobra zakopiańskie nabył na licytacji Władysław hrabia Zamoyski – ogromny patriota, który dobro ojczyzny posta­wił powyżej prywatny biznes. W architekturze wtórowali mu Władysław Matlakowski i Sta­nisław Witkiewicz, tworząc styl zakopiański, nawiązujący do strzelistości tatrzańskich turni. Lekarz Andrzej Chramiec – pierwszy góral z dyplomem lekarskim – był mi­strzem pracy pozytywistycznej. I wielu, wielu innych pracowało dla dobra tej ziemi. W latach międzywojennych Zakopane było artystycznym tyglem. Najsłynniejszy duet: Witkacy i Malczewski to ikony tamtych czasów. Od modernizmu do psychodelicznej fantazji. Od czystej formy do „zakopianiny”. Rafał Malczewski określił ówczesne Zakopane mianem pępka świata. Dlatego stąd koniecznie trzeba zacząć zwiedzanie Tatr i najbliższych gór. Każdy kierunek wskazany poprzez różę wiatrów jest dobry. Misja ks. Stolarczyka W listopadzie 1847 roku pod Giewon­tem pojawił się Józef Stolarczyk (1816-93). Ukończył słynne gimnazjum Pija­rów w Podolińcu na Spiszu. Jako ksiądz jeszcze w tym samym roku zaczął budowę kościoła na Pęksowym Brzyz­ku. Osobiście jeździł z góralami do lasu po drzewo. Przy każdej okazji nauczał, jak godnie żyć, działając boskimi przy­kazaniami. Poradził sobie ze zbójnika­mi. Grzeszników wytykał w kazaniach po imieniu. Zdobył szacunek prostych ludzi i nikt nie śmiał się do niego zwra­cać odmiennie, jak „jegomość”. Jegomość ksiądz Stolarczyk od 1848 roku chodził po Tatrach. Pierwszy zyskał Baranie Rogi (2526 m n.p.m.), a jako je­den z pierwszych (w towarzystwie gó­ralskich przewodników – „polowacy”) wszedł na najwyższy szczyt Tatr, Ger­lach. Imieniem Stolarczyka ochrzczono piękną przełęcz obok Doliny Białej Wody Kieżmarskiej. Był również przewodnikiem słynnych gości. Na jego plebanii nocowali Hen­ryk Sienkiewicz, Jan Matejko i wielu innych miłośników tatrzańskiej atmosfe­ry artystycznej, nazwanej sporo lat póź­niej poprzez Witkacego i Malczewskiego „zakopianiną”. Uroda Zakopanego tkwi w ostrym klimacie, widoku gór o zachodzie słońca, wiosennej łące pełnej krokusów i setkach domów, gdzie zachowały się pamiątki po ludziach, którzy stworzyli to miasto – oazę wolności. Stylowe wnętrza i meble w Willi Pod Jedlami, pamiątki po Witkiewiczu w Kolibie, dźwięki baletu Harnasie w Atmie, gdzie komponował Szymanowski, czy zwykły kapelusz góralski należący do jednego z pierwszych przewodników tatrzańskich... A ile tu współczesnych galerii sztuki! Obrazy malowane, grafiki, rzeźby, rękodzieło. W Zakopanem praktycznie w każdym domu można spotkać artystę. I nic w tym dziwnego, skoro za oknem są takie widoki