Definicja Tatry

Gdzie jest TATRY Jak powstały TatryW karbonie (360-290 mln lat temu) na­stąpiły bardzo intensywne hercyńskie ruchy tektoniczne, które wywołały wy­piętrzenie krystalicznych skał powyżej wiekowe osady materiału skalnego. Owe Pratatry przed wypiętrzeniem kształtowały się pod powierzchnią ziemi. Moment permu (290-250 mln lat temu), to czas wzmożonej erozji pierwotnych Tatr. Sprzyjał temu ciepły klimat. W dolinach tworzyły się osady o dużej miąższości. Widocz­ne po południowej stronie Tatr zlepieńce i piaskowce są skałami z tamtego okresu. Pod koniec permu Tatry były… równiną, być może tylko lekko pofałdowaną. W triasie (250-210 mln lat temu) na rów­ninę wtargnęło morze – Ocean Tetydy. Ciepłe wody od północnej strony dzisiejszych Tatr były w miarę płytkie, z kolei od południa głębokie. Miało to ważny wpływ na two­rzenie się skał osadowych. Z osadów rzecznych powstały piaskowce kwarcytowe, a ze szczątków różnych morskich organizmów odmiany skał wapiennych. Pod koniec triasu morze stawało się coraz płytsze, aż nareszcie ustąpiło z części północnej. W momencie jury (210-140 mln lat temu) tatrzańskie laguny i dawne zalewiska zaczęły pękać. Jednolity dotąd region został pocięty uskokami tektonicznymi. Ocean Tetydy ponownie wkroczył nad Tatry. W kredzie (140-65 mln lat temu) morze stało się płytsze, po raz następny wymienił się skład żywych organizmów tworzących wapienne skały osadowe, a pod ziemią zaczął się bardziej intensywny ruch skał. Między uskokami doszło do fałdowań, które przyczyniły się do stworzenia gór Kauka­zu, Alp i Karpat. Mechanizm ten został spowodowany poprzez dryf kontynentów. Płyta afrykańska zbliżyła się do płyty euroazjatyckiej i w wyniku działania wielkich sił narodziły się Tatry. W trakcie tego procesu masy skał były przesuwane z miejsca na miejsce, fałdowane i przecinane uskokami. Trzeciorzęd (65-2,4 mln lat temu) rozpo­czął się w Tatrach następną kąpielą w morzu. Pagórkowaty region, porośnięty palmami, migdałowcami i innymi roślinami tropikalnymi, zanurzył się „na chwilę” w morzu. Wtedy także powstał charakterystyczny, widoczny w wielu miejscach Podhala układ warstw osadów skalno-ilastych, zwany fliszem karpackim. W trzeciorzędzie Tatry stały się ponownie wysokimi wierchami. Między wypiętrzeniami powstały zapadliska śródgórskie: region Kotliny Nowotarskiej, Orawy i Liptowa. Czwartorzęd (od 2,4 mln lat temu do dzisiaj) to czas kształtowania się znanych nam Tatr. Góry wypiętrzały się, ulegały erozji, ponownie podnosiły, co skutkowało wni­kaniem wód w spękania skał osadowych. Tak powstały jaskinie w wapiennych Tatrach Zachodnich, Bielskich i Niżnych. Ok. 900 tys. lat temu klimat się oziębił. Na region dzi­siejszej Polski nasunął się lądolód skandy­nawski. W Tatrach utworzył się lokalny lodo­wiec. Lód, mróz, topnienie i masy wody nio­sące materiał skalny utworzyły współczes­ną rzeźbę Tatr