Definicja Sandomierz

Gdzie jest SANDOMIERZ Sandomierskie sady zapamiętuje każdy, kto letnią porą odwiedzi to miasto. Jak przed wiekami, jak przed laty ich zapach współtworzy atmosferę tego miejsca, towarzysząc turystom tropiącym tu pamiątki burzliwej historii. Malowniczo położony na wysokim brzegu Wisły, poprzecinany wąwozami, otoczony zielonymi wzgórzami Sandomierz stał się źródłem inspiracji dla licznych pejzażystów, fotografików, filmowców. Nie szczędzili mu słów zachwytu poeci i pisarze. Stefan Żeromski przyrównał miasto do gniazda uwitego na wysokim brzegu rzeki, pośród morelowych sadów.Stary Sandomierz jest nie tylko jednym z najpiękniejszych, lecz i najdawniejszych miast w Polsce, o czym świadczą wzmianki w Kronice Galla Anonima, a znaleziska archeologiczne potwierdzają jego wiele poprzedni rodowód. Sandomierz od wczesnego średniowiecza spełniał zarówno istotne funkcje handlowe, leżąc przy kluczowym szlaku z Europy Zachodniej na Ruś, jak i państwowe. Na mocy testamentu Bolesława Krzywoustego stał się stolicą jednego z księstw dzielnicowych, zaś od XIV wieku aż do rozbiorów Rzeczypospolitej był siedzibą województwa. Mimo ogromu zniszczeń i pożarów, spowodowanych najazdami Tatarów w XIII wieku, a potem Litwinów w połowie kolejnego stulecia, miasto przetrwało. Za panowania Kazimierza Wielkiego zostało odbudowane, a moment prawdziwego rozkwitu Sandomierza przypada na XV i XVI stulecia. Powstają wówczas najwspanialsze budowle architektoniczne, a do miasta przybywają wybitni humaniści i wielu twórców, pośród nich Mikołaj Gomółka - najznakomitszy polski kompozytor epoki renesansu, a zarazem sandomierski rajca. Potop szwedzki w połowie XVII wieku, a w dalszym ciągu wojny napoleońskie u początków XIX stulecia położyły kres świetności Sandomierza. Lata okupacji szczęśliwie nie pozostawiły na nim piętna zniszczeń, a gruntowne prace konserwatorskie, prowadzone od końca lat sześćdziesiątych i przerwane u schyłku lat siedemdziesiątych, w dużej mierze przywróciły sandomierskim zabytkom ich dawny blask.Najpiękniejsza panorama miasta roztacza się przed naszymi oczyma od strony Wisły, która wijąc się leniwie rozlanymi malowniczo zakolami, oddziela Wyżynę Kielecko-Sandomierską od Kotliny Sandomierskiej. Dobrze widoczny jest z tej perspektywy - położony na lewym brzegu rzeki - wspaniały zespół architektoniczny Starego Miasta z poprzedzającym jego zabudowania wzgórzem zamku królewskiego i strzelistą wieżyczką katedralnej sygnaturki.Zwiedzanie zabytkowej części miasta najlepiej jest rozpocząć od jedynej ocalałej do dziś bramy wjazdowej - Bramy Opatowskiej, wzniesionej w drugiej połowie XIV wieku. Z jej szczytu rozciąga się piękny widok na Sandomierz i okolicę. Po obu stronach bramy znajdują się największe zachowane fragmenty murów obronnych, a u jej stóp gotycki kościół św. Ducha, spięty zabudowaniami dawnego klasztoru. Mijając dawną synagogę żydowską, podążamy w stronę Rynku, otoczonego trzydziestoma niezwykłej urody kamienicami (pośród nich kamienica Oleśnickich, dom Mikołaja Gomółki, dom Greka Kojszora, kamienica Pod Ciżemką). Przewarzająca część z nich kryje w swych murach fragmenty średniowiecznych założeń. Atrakcję turystyczną miasta stanowi niemal półkilometrowej długości podziemna trasa wiodąca poprzez połączone piwnice sandomierskich kamieniczek. W centrum Rynku wznosi się ceglano-kamienny ratusz, z przylegającą doń białą wieżą, zwieńczony koroną renesansowej attyki, zaliczanej do najpiękniejszych attyk ratuszowych w Polsce.wśród licznych budowli architektury sakralnej Sandomierza (kościołów i dawnych zespołów klasztornych) imponuje swym majestatem gotycka katedra, wzniesiona w latach 1360-1382 w miejscu pierwotnej świątyni romańskiej. Na szczególną uwagę zasługują ściany prezbiterium i sklepienie nad ołtarzem, na których zachowały się ufundowane poprzez króla Władysława Jagiełłę bezcenne, ruskie polichromie. Treścią tych wykonanych techniką al fresco malowideł są sceny z życia Chrystusa i Matki Bożej, ukazane w unikatowym dla tego tematu kanonie sztuki bizantyjskiej. Jednak najcenniejszym i najstarszym zabytkiem Sandomierza jest późnoromański kościół św. Jakuba, zbudowany w całości z cegły w latach 1226-1250. Zarówno mistrzostwo ceramicznych zdobień, jak i detale pięknego portalu wskazują na lombardzkie pochodzenie jego budowniczych.Sandomierz to jednak nie tylko zabytki. Otoczone wzgórzami i lessowymi wąwozami miasto ma do zaoferowania sporo atrakcyjnych tras spacerowych. Najciekawsza prowadzi poprzez sklepiony zielenią drzew Wąwóz Królowej Jadwigi o stromych i wysokich nawet na 10 metrów ścianach