Definicja Lanckorona

Gdzie jest LANCKORONA Lanckorona najpiękniejsza jest późnym latem i inicjalną jesienią, kiedy spokojne barwy miasteczka wspaniale wtapiają się w bogactwo kolorów liści i kwiatów podkreślanych poprzez nisko nad horyzontem zawieszone słońce. Ta niewiele znana, niezbyt aktualnie popularna miejscowość zachwyca własną naturalnością i archaicznością. O urodzie Lanckorony współdecyduje i to, Iż nie ma w niej nic z cepeliady, wystawiania się na pokaz turystom, żadnego „lukru" charakterystycznego dla wielu zachodnioeuropejskich miasteczek. Tutaj życie płynie swoim powolnym, miasteczkowo-wiejskim rytmem. Płynie, można chyba tak powiedzieć, do wewnątrz, dla siebie.Położona tuż w okolicy miasteczka słynna Kalwaria Zebrzydowska z jej ścieżkami i stacjami Męki Pańskiej jest dla odmiany bardzo znanym miejscem na mapie atrakcji naszego państwie, przyciągającym pielgrzymów i turystów z całej Polski i nie tylko. Po zwiedzeniu siedemnastowiecznej Kalwarii i zabudowań klasztoru Bernardynów, dopiero co wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, warto zajrzeć do Lanckorony, malowniczo usytuowanej na południowym stoku Lanckorońskiej Góry, tej samej, która w zebrzydowskim misterium kalwaryjnym odgrywa rolę Góry Oliwnej. Przetrwała tu oryginalna drewniana dziewiętnastowieczna zabudowa małego miasteczka - ogromna rzadkość nawet w skali środkowoeuropejskiej.Historia miasteczka związana jest z dziejami lanckorońskiego zamku. Wystawił go w strategicznym punkcie szlaku wiodącego od Krakowa na południe władca Kazimierz Ogromny. Wybrał stożkowe wzniesienie pomiędzy dolinami Raby i Skawy, najwyższe w rejonie. W pogodne dni widać stąd odległe szczyty Beskidów z pasmem Babiej Góry, a nawet Tatry. Na południowym zboczu góry zamkowej w roku 1359 osadził władca wieś, a niedługo później nadał jej prawa miejskie.Zamek jest aktualnie ruiną, mało mówiącą o jego niegdysiejszej świetności. Kiedyś był trój-wieżową budowlą, potem wyposażoną dodatkowo w bastiony. Miały go w posiadaniu ogromne rody magnackie - Zebrzydowscy, Myszkowscy, Czartoryscy, Wielopolscy, a potomkowie marszałka koronnego z czasów Jagiełły, Zbigniewa z Brzezia nosili aż do niedawnego wygaśnięcia rodu nazwisko Lanckorońscy. Pisze się o tym, Iż spoglądając z okien zamku, Mikołaj Zebrzydowski dopatrzył się w lokalnej topografii zarysu wzgórz Jerozolimy. Tak właśnie miała powstać manierystyczna Kalwaria (pierwszy kościółek Ukrzyżowania z 1600 roku). Zamek odegrał istotną rolę w trakcie konfederacji barskiej, później już tylko podupadał, a w sporej części został wręcz rozebrany.Na tle niskiej zabudowy miasteczka odznacza się lanckoroński kościół świętego Jana Chrzciciela, który może się pochwalić historią równie długą i bogatą jak zamek. Pochodzi z 1336 roku, lecz po gruntownej przebudowie, którą przeszedł w XVI wieku, sprawia wrażenie młodszego.aktualny zabytkowy zespół architektoniczny miasteczka powstał po pożarze z roku 1869, a jego kluczowym punktem jest obszerny pochyły rynek. W jego zabudowie ciągle dużo krytych gontem i papą drewnianych domów z obszernymi okapami i charakterystycznymi bramami przejazdowymi. Poruszając się po nie w pełni regularnym układzie miasteczka, co krok natrafiamy na taką właśnie zabudowę, której dodatkową właściwością jest ustawianie domów szczytami do ulic. Fascynującymi detalami architektonicznymi domów są np. drewniane rynny czy balkony zdobiące domy na podmurówce z miejscowego kamienia. Podmurówki służą przeważnie niwelacji pochyłości terenu, lecz z reguły są w nich również piwnice. Wspomniane już obszerne, pozbawione filarów okapy służyły zapewne celom handlowym - tu w dni targowe mieszczanie wystawiali wyroby. Zwiedzającego miasteczko zafascynuje autentyczność tego miejsca. Zaobserwujemy tu pokrzywione ze starości okna, drzwi czy bramy, archaiczne „tynki" - świadectwa wielokrotnego odnawiania budynków. Charakterystyczne barwy Lanckorony to biel i ultramaryna i barwy starzejącego się drewna. W zieleni drzew porastających Lanckorońską Górę poukrywały się liczne wille; sporo z nich pochodzi z okresu międzywojennego, kiedy to miasteczko budziło żywsze zainteresowanie krakowskich elit. W niektórych willach działają pensjonaty „z tradycjami"; ciągle jeszcze można w nich odczuć atmosferę dwudziestolecia. W najwyższym stopniu znany jest „Tadeusz", słynny również z istniejącej „od zawsze" izby poświęconej Marszałkowi Piłsudskiemu.Podróżując trasą Bielsko-Biała - Kraków zwolnijmy zatem, zjedźmy z głównej drogi, aby zanurzyć się w niepowtarzalnej, nieco sennej atmosferze odchodzącego już świata