Definicja Góra Babia

Gdzie jest BABIA GÓRA Babia Góra (1725 m n.p.m.) jest najwyższym szczytem Beskidów Zachodnich. Położona w Beskidzie Żywieckim, od stuleci intrygowała ludzi swą wielkością, dzikością natury, bogactwem otaczającej ją puszczy i niestałym klimatem, który pośrodku paru min. mógł zmienić lato w zimę, a słoneczną aurę w śnieżycę bądź gwałtowną burzę. Babia Góra tworzy potężny masyw, ciągnący się 11-kilometrowym garbem od Przełęczy Lipnickiej (Krowiarki) po Przełęcz Jałowiecką. Znajdująca się na wysokości 1408 m n.p.m. Przełęcz Brona dzieli masyw Babiej Góry na dwa skrzydła - Cyl (Mała Babia Góra 1517 m n.p.m.) i Diablak - rumowisko z potrzaskanych wskutek erozji skał, najwyższy pkt. masywu. Aktualny wygląd Babia Góra zawdzięcza specyficznej budowie geologicznej. Szczytowe partie zbudowane są z piaskowca magurskiego, ułożonego na warstwach łupków, margli i piaskowców, tworzących tak zwany flisz karpacki. Babia Góra osiągnęła własną rozmiar w wyniku ruchów tektonicznych, wypiętrzających masyw, które rozpoczęły się ok. 70 mln lat temu. W epoce zlodowaceń północne stoki Babiej pokrywał niewielki lodowiec, wyjątkowe zdarzenie pośród beskidzkich szczytów. Ślady zlodowaceń są widoczne do dziś pod Kościółkami i samym Diablakiem. Formy polodowcowe występują tu w okolicy zjawisk związanych z występowaniem osuwisk materiału skalnego. W najwyższym stopniu znane i ciągle aktywne w masywie jest osuwisko na stokach Małej Babiej Góry, przecinające szlak z Markowych Szczawin na Przełęcz Jałowiecką.Nazewnictwo wielu miejsc na Babiej Górze powiązane jest z siłami nadprzyrodzonymi. Szczyt Diablak to resztki czarciego zamku, budowanego poprzez okoliczne baby, a więc zniewolone poprzez diabła czarownice, przylatujące tu na sabat. Hala Czarnego (a więc biesa) to także reminiscencja dawnych tragicznych wydarzeń i zabobonów. Ponoć to właśnie tutaj, a nie w Gorcach, zbóje uwarzyli w kotle bacę, który nie chciał się z nimi podzielić oscypkiem. Diabla Kuchnia i Diabli Stół to następne symboliczne ustalenia, nawiązujące do dawnych wierzeń. Nic zresztą dziwnego. Dzika przyroda Babiej Góry była ogromnym wyzwaniem dla pierwszych mieszkańców babiogórskich osad.Największą z nich jest Zawoja, zwana niegdyś Zabojem, a to na skutek zamieszkiwania tu wielu „dobrych chłopców", a więc zbójników. Dawne podania głoszą, Iż jeszcze w XIX wieku poniżej Przełęczy Brona można było natknąć się na starodawne potłuczone flaszki i dzbany - ślady zbójnickich biesiad, odbywanych w trakcie podziału łupów. Kierunek łupieżczych wypraw prowadził gdyż raczej na bogatsze południe.Żydowskie karczmy, dobrze wyposażone komory bogatych chłopów, a nawet urzędy CK monarchii były źródłem zbójnickich „dochodów". Ponoć do dziś na Babiej Górze leży „urobek" z kasy urzędu w Dolnym Kubinie, zagarnięty poprzez zbójników, zakopany i dobrze schowany. Tak dobrze, Iż nawet sam harnaś zapomniał, gdzie ów kotlik dukatów ukrył...Dziś Zawoja jest prężnie rozwijającym się ośrodkiem turystycznym, wsią letniskową i zimową bazą dla narciarzy. W rejonie powstaje coraz więcej wyciągów. Zanim nieodwracalnie zmienią otulinę Babiogórskiego Parku Narodowego, warto wybrać się na szczyt „królowej niepogody". Może na przełomie czerwca i lipca, może w październiku... Statystycznie wtedy panuje tu idealna dla wędrówki pogoda. Trudy mozolnej wspinaczki nagradza najpiękniejszy w Beskidach widok na Tatry, Góry Choczańskie, Małą i Ogromną Fatrę i Beskidy. Panorama zyskuje jeszcze dodatkowe atuty, gdy oglądana jest o wschodzie słońca. Pierwszy uczynił to Stanisław Staszic (1755-1826), znakomity przedstawiciel polskiego oświecenia, który na Babiej Górze znalazł się w 1804 i 1805 roku. Niespełna sto lat potem przybył tu badacz przyrody, dr Hugo Zapałowicz (1852-1917), pionier babiogórskiej turystyki. Dzięki niemu istnieje schronisko na Markowych Szczawinach i kilometry wyznakowanych szlaków po najciekawszych zakątkach masywu. Jego imię nosi najokazalszy świerk na Babiej Górze, narastający przy szlaku na Diablak poprzez Perć Akademików.W czasach Zapałowicza Babia Góra stała się areną walki politycznej i - jak cała Europa - narodowej. Wtedy to gdyż niemiecka organizacja turystyczna Beskidenverein gospodarowała w podszczytowym schronisku poniżej Diablaka (dziś trudno dostrzec jego ruiny), a jej działacze niszczyli polskie oznakowania ścieżek i drogowskazy. Do niedawna Babią Górę dzieliła pilnie strzeżona „granica przyjaźni" pomiędzy Polską a Czechosłowacją. Aktualnie jej linia wyznacza obszary chronionej przyrody w Polsce i na Słowacji.Dumą i symbolem Babiogórskiego Parku Narodowego jest okrzyn jeleni. Okazała dwumetrowa roślina jest endemitem, tzn. występuje tu na jedynym w Polsce stanowisku. W babiogórskich lasach, w wielu nietkniętych ludzką ręką ostojach żyją rysie, wilki, pojawia się niedźwiedź, borsuk, jeleniowate (słyszalne w szczególności jesienią w trakcie rykowiska) i dużo gatunków ptaków. W partiach szczytowych można dostrzec płochacza halnego i świergotka, a nieco niżej głuszca i cietrzewia. Nagrodą dla wytrwałych obserwatorów może być widok puchacza, nocnego drapieżnika, który dzienną porą sam staje się celem ataków innych ptaków! Wg nestora polskiej ornitologii, Jana Sokołowskiego, dawniej używano puchacza w czasie polowań na rzadkie drapieżne ptaki. Przywiązywano nieszczęśnika do gałęzi, gdzie jako przynęta zwabiał sokoły, jastrzębie, a nawet orły.Charakterystycznym dla babiogórskiej przyrody mieszkańcem wilgotnych uroczysk jest salamandra plamista, największy polski jajożyworodny płaz ogoniasty. Salamandra nie składa jaj, ale rodzi żywe larwy w płytkich zakolach strumieni, a nawet w większych kałużach. Larwy po przeobrażeniu wychodzą z wody na ląd i tam już pozostają. Ten pięknie ubarwiony płaz jest dość kiepskim pływakiem, dlatego bytuje na pograniczu świata wodnego i suchego lądu. Unika zarówno głębokiej wody, jak i wysuszonych obszarów. Przeważnie można go spotkać po intensywnych opadach deszczu, kiedy wychodzi ze swych kryjówek. Jaskrawe pomarańczowe albo żółte plamy na skórze salamandry są znakiem ostrzegawczym dla drapieżników. Informują, Iż płaz nie jest smacznym kąskiem. Górale nazywają salamandrę plamistą jaszczurem.Babiogórskie Muzeum TurystykiObok schroniska na Markowych Szczawinach (w 2009 roku w czasie remontu i rozbudowy) znajduje się wzniesiony w 1966 roku niewielki stylowy budynek mieszczący Muzeum Turystyki. Przedmiot powstał z inicjatywy Edwarda Moskały, działacza PTTK i autora wielu przewodników. Muzeum eksponuje archiwalne dokumenty Hugona Zapałowicza, pamiątki po pierwszych zdobywcach Babiej Góry, stare mapy, makiety, drogowskazy, rysunki i zdjęcia. Na miejscu znajduje się biblioteka gromadząca aktualne wydawnicze regionalia babiogórskie. W muzeum prowadzona jest kronika utrwalająca istotne wydarzenia powiązane z Babią Górą. Ośrodek Turystyki PTTK na Markowych Szczawinach (oficjalna nazwa muzeum) w okolicy działalności muzealnej zajmuje się dokumentacją fotograficzną zmian zachodzących w babiogórskim krajobrazie i zbieraniem archiwaliów związanych z historią turystyki górskiej. Swoim wyglądem budynek muzeum nawiązuje do pierwszego schroniska na Markowych Szczawinach, które powstało w 1906 roku