Definicja Środkowe Roztocze

Gdzie jest ROZTOCZE ŚRODKOWE Szachownice długich, wąskich pól na wierzchowinach wzgórz. Jeżeli zaś na stokach, to wtedy ponad wspaniałe lasy, lub i całe wzgórza pokryte okazałymi drzewami. W najwyższym stopniu w pamięć zapadają potężne pnie jodeł. Tak zapamiętuje się Roztocze i tak także ono jest przeważnie pokazywane na fotografiach. Roztocze tworzy specyficzny, w miarę wąski (przeciętnie ok. 20 km) pas wzgórz ciągnących się od Kraśnika na południowy wschód aż do Lwowa. Wzgórza te rozdzielają zlewnię Sanu od zlewni Bugu (gwarowe „roztoka” albo „roztocz” znaczy wododział). W części zachodniej mają bardzo urozmaicony, pełen wąwozów i głębocznic, lessowy charakter. W środkowej zbudowane są ze skał wapiennych (kredowych) i wydm piasku polodowcowego. Część południowa to skały jeszcze młodsze, trzeciorzędowe, stąd w tej części liczne wzgórza ostańcowe. Środkowy fragment Roztocza jest swoisty zarówno na skutek wspomnianej już budowy geologicznej, bogatej szaty roślinnej, jak i historii. Za granice tego obszaru można przyjąć od zachodu linię wyznaczoną miejscowościami Szczebrzeszyn – Zwierzyniec – Czarnystok, a od południa graniczną linię stanowią miejscowości Narol i Bełżec. Charakterystyczne dla tego obszaru płaskie wierzchowiny porastają lasy grabowo-bukowe, a w miarę strome zbocza lasy bukowo-jodłowe i – co w Polsce już bardzo rzadkie – bory jodłowe. W tej części Roztocza wyraźnie przeważają lasy, a poza wymienionymi, dominującymi gatunkami spotkać tu można w zasadzie wszystkie polskie gatunki drzew. Na tle niezbyt dobrej kondycji lasów w całej Polsce te roztoczańskie są w stanie bardzo dobrym i zawdzięczają to wielowiekowej, rozsądnej gospodarce leśnej i ochronie. Okazy jodeł osiągają tutaj do 50 m wysokości, buki do 40 m. To właśnie w miejscu, gdzie od 1974 roku działa Roztoczański Park Narodowy, chroniąc najcenniejsze partie drzewostanu, istniał od końca XVI wieku rezerwat zwierzęcy (stąd nazwa dzisiejszego Zwierzyńca – uroczej, mającej ciekawe zabytki miejscowości, położonej opodal Parku Narodowego). Etapowo, z racji na wysokie wydatki utrzymania, obręb jego ogrodzenia (początkowo ok. 30 km obwodu) ograniczano, aby w 1906 roku zupełnie go zlikwidować. Warto zaznaczyć, Iż gospodarzem tych terenów aż do 1944 roku była ordynacja zamojska. Warto zobaczyć progi skalne, widoczne na płynących na południe roztoczańskich strumieniach i rzeczkach. Tworzą się tu „szumy”, wodospady powstałe w strefie krawędziowej dwu płyt geologicznych, rozdzielających Roztocze od Kotliny Sandomierskiej. Roztoczański Park Narodowy, parki krajobrazowe i rezerwaty chronią sporo unikatowych gatunków roślin (45 gatunków chronionych) i zwierząt (około 2 tys. gatunków chrząszczy, rzadkie płazy i gady, pośród nich padalec w tak zwany odmianie turkusowej, powyżej 200 gatunków ptaków). Powiodło się przywrócić tu bobry, spotyka się rysie i wilki. Symbolem Parku Narodowego jest konik polski, rasa odtworzona z potomków tarpana, który do roku 1806 zamieszkiwał teren „zwierzyńca”