Definicja Frombork

Gdzie jest FROMBORK Do Fromborka należy przypłynąć! Wyjątkowość miasteczka objawi się nam już z pewnej odległości od niego. Gdy przepływać będziemy w poprzek Zalew Wiślany, po prawej stronie widoczne będą wzgórza Wysoczyzny Elbląskiej. Frombork leży już na jej krańcu, na wysokim jeszcze w tym miejscu brzegu Zalewu. Zbliżając się doń, dostrzeżemy wspaniałą, ceglanoczerwoną gotycką zabudowę wyłaniającą się z zieleni drzew – z w najwyższym stopniu wyniosłymi budowlami wzgórza katedralnego: katedrą, kanoniami, basztami i pałacami biskupimi. Sława miasteczka datuje się od XIX wieku i jest związana z Mikołajem Kopernikiem. Frombork był głównym miejscem jego życia; to raczej tutaj pracował naukowo i tutaj najpewniej jest jego grób (najprawdopodobniej został pochowany, jak inni kanonicy, w bazylice, opodal jednego z ołtarzy). Miasto już od czasów średniowiecza pełniło istotne funkcje: na początku był tu staropruski gród, a od XIII wieku siedziba biskupstwa. Do połowy XV wieku Frombork był zależny od zakonu krzyżackiego, a później, do czasów I rozbioru należał do Korony. XVII-wieczne wojny szwedzkie i grabieże z nimi powiązane, pożary, nareszcie prusackie kasacje i wojny napoleońskie wywołały upadek miasta. W XIX wieku było już tylko nierozwijającą się osadą rybacką. Ślady dawnej świetności poważnie nadwątliła ostatnia wojna. Zniszczeniu uległo powyżej 60% miasta. Jednak to, co pozostało, poddane od lat sześćdziesiątych rekonstrukcji i konserwacji, sprawia imponujące wrażenie. Przedmiotem szczególnie godnym uwagi jest wspaniała katedra. To największy gotycki kościół na Warmii. Trójnawowa, prawie stumetrowa budowla wystawiona w latach 1329-1388 fascynuje własną architekturą. Figura kościoła nosi co prawda ślady przebudów i rekonstrukcji – jednak pierwotne zamiar anonimowego architekta jest nadal wyraźnie czytelne. Wnętrze katedry kryje wspaniałe gwiaździste sklepienie. W wystroju dominuje manieryzm; zabudowa ołtarzy to prócz włoskiego, również malarstwo mistrzów warmińskich i nadwornych malarzy królewskich (Strobel, Torelli). Po oryginalnym wnętrzu pozostał tylko jeden gotycki ołtarz i fragmenty stalli. Inne istotne zabytki katedry to gotyckie płyty nagrobne, XVII-wieczny wybitny instrument organowy i epitafia: późnośredniowieczne kanonika Bartłomieja Boreschowa i XVIII-wieczne Mikołaja Kopernika. Jest w obrębie warowni katedralnej kilka miejsc związanych z życiem astronoma. Kluczowym jest Wieża Kopernika, należąca niegdyś rzeczywiście do Kopernika, najstarsza w systemie fortyfikacji wzgórza wieża obronna. Prawdopodobnie jednak uczony w niej nie mieszkał, pełniła gdyż funkcje obronne, a astronom zapewne traktował ją jako bezpieczne miejsce dla swoich zbiorów. Aktualnie w Wieży mieści się ekspozycja „przychodnia uczonego doby renesansu”. Kopernik mieszkał poza murami wzgórza i tam miał własną „dostrzegalnię”. Dzisiaj w miejscu jego domu stoi Kanonia św. Stanisława. W dawnym Pałacu Biskupim, gdzie aktualnie mieści się muzeum, można zapoznać się z ekspozycjami poświęconymi historii i sztuce Fromborka, działalności Kopernika i astronomii. Najwyższym przedmiotem wzgórza jest dzwonnica (zwana również Wieżą Radziejowskiego). W niej mieści się aktualnie muzealne planetarium; na wyższych kondygnacjach zawieszone jest wahadło Foucaulta (przyrząd ilustrujący ruch wirowy Ziemi). Wieża służy również za doskonały pkt. widokowy. W najwyższym stopniu interesującym przedmiotem zabytkowym znajdującym się poza wzgórzem katedralnym jest zbudowany w XV wieku, a przebudowany w 200 lat potem i odtąd niezmieniony, gmach szpitala św. Ducha. Zachowało się w nim kilka oryginalnych przedmiotów dawnego wystroju