Definicja Romans Cygański

Gdzie jest CYGAŃSKI ROMANS W połowie XIX wieku pod Lubaniem mieszkał żonaty i dzieciaty chłop, Wojciech Bednarz. Był bardziej biedny niż bogaty, za to taki, co to swój rozum ma. Zimą nastały tęgie mrozy. Pewnego dnia przed drzwiami jego chaty stanęła głodna i zziębnięta Cyganka - Agnieszka gdzieś spod Tylmanowej. Żal się chłopu zrobiło, wpuścił dziewczynę do środka, jego żona ją nakarmiła i tak minęło kilka dni. Cyganka nie chciała być ciężarem, zaoferowała więc swą pracę; zbierała chrust, sprzątała, oporządzała zwierzęta, pomagała w gospodarstwie. I tak im minął czas do wiosny. Najwidoczniej Cyganka miała więcej zalet niż żona Wojciecha, w chłopskiej chacie powstało gdyż „gniazdo rozpusty", a więc małżeński trójkąt. Po jakimś czasie żona od Wojtka odeszła, zabierając ze sobą dzieci.Taki stan rzeczy poważnie zaniepokoił miejscowego proboszcza Kostyala. Dzięki niemu zresztą można się o tych wydarzeniach dowiedzieć, stworzył gdyż kronikę parafialną, gdzie precyzyjnie opisał własną walkę o moralną czystość Wojciecha Bednarza. Tak więc ksiądz Kostyal na wieść o romansie zwołał radę parafialną, dobrał sobie wójta i jeszcze jednego chłopa do kompanii i poszedł grzech wyplenić, a więc wyrzucić Agnieszkę precz, a Wojciecha zganić. Jak pomyślał, tak także uczynił.Pod wieczór Cyganka wróciła do Wojciecha, a nieszczęsna żona, zostawiwszy kochankom dzieci, odeszła do rodziców. W chłopskiej chacie pod Lubaniem życie toczyło się na ogół, na świat przyszły następne dzieci. Agnieszka była niezłą matką i gospodynią. I tylko ksiądz Kostyal grzmiał co niedziela z ambony o grzechu i rozpuście. Wojciech tymi gromami w ogóle się nie przejmował, ponieważ do kościoła nie chodził. Tego już dla fanatycznego w pilnowaniu moralności księdza było za sporo! Pojawił się znów w obejściu i zaczął rewizję:- Gdzie jest ta rozpustna Cyganka? Dokąd poszła? Dlaczego te dzieci tak płaczą?! - krzyczał.Siedmioro dzieci przerażonych najściem naprawdę wrzeszczało wniebogłosy. Wystraszona kobieta także płakała, siedząc w piwnicy, przykryta jakimiś gratami. Gdy ksiądz ją znalazł, kazał wspólnie z Wojciechem związać i jak najgorszych zbójców pognał do Krościenka, przed oblicze gromadzkiego sądu. Po drodze ulitował się jednak nad grzesznikami, którzy przyrzekli się rozstać.I rozstali się. Na dwa tygodnie. Takiej zniewagi i braku poważania ksiądz nie zdzierżył. Ponownie odesłał Wojciecha pod strażą do Krościenka. Sędzia jakiś przyczyna znalazł - kronika, niestety, tego nie podaje - i wymierzył chłopu 10 złotych reńskich grzywny i tydzień więzienia. Zawzięty góral powrócił do domu, a Agnieszka... do niego. I znów sądowa grzywna, i znów trzy dni aresztu. Tego natomiast Wojciech nie wytrzymał, chwycił nóż i na oczach sędziego usiłował popełnić samobójstwo.- Bez mojej Jagniesi nie bedem zyć! - powtarzał do straty przytomności. Jakoś jednak przeżył.Władze powiatu sprawą się więcej nie zajmowały, za to ksiądz się nie poddał. Wymyślał chłopu aż do dnia, gdy ze zgryzoty zmarła Wojciechowa żona. Skoro Bóg tak chciał, to teraz zawzięty bezecnik może ożenić się z Cyganką! Po długich namowach duchownego Wojciech i Agnieszka stanęli wreszcie przed ołtarzem. Potem już nigdy nie pojawili się w kościele. I tylko ksiądz Kostyal ciągle źle0 nich mówił, ponieważ nie zapłacili mu za ślub.Historia rozmiłowanego w Cygance chłopa została zacytowana przed 40 laty poprzez Stanisława Pagaczewskiego. Inne to były czasy i celem tej przypowiastki było ukazanie bezduszności i przywar charakteru owego duchownego, a niedobry postępek chłopa nie został szczególnie zaakcentowany.Jest jeszcze inny aspekt tej opowieści, ukryty, mówiący o duchowości górali. Powszechnie wiadomo, Iż lud to religijny i szanujący Boga nad słowo. Lecz także widzący świat wg własnych wyobrażeń. To, Iż dawnymi czasy „Ponjezus chodzili po górach1 dobre uczynki czynili" - to oczywiste. Tak samo jak to, Iż kapłani trafiali się mądrzyi niemądry. Mądrych górale szanowali jak świętych, a z głupich się śmiali. W Zakopanem umierający Sabała odmówił spowiedzi. Za chwilę będzie przecież z samym Gazdą „ukwalował", to po cóż mu po próżnicy z Gazdy pachołkiem czas tracić?