Pisownia język polski | słownik na A

Słownik definicji | pisowna i znaczenie
  • Co to jest Christian Hans Andersen Co znaczy i dramaturg. Debiutował zbiorem opowiadań Młodzieńcze próby (1822), a jako dramaturg sztuką Miłość na Wieży Mikołaja (1829). Dla teatru napisał powyżej 30 utworów. Sławę
  • Co to jest Abecedariusz Krzyżówka utwór wierszowany, gdzie układ liter rozpoczynających następne wersy albo strofy ułożony jest w porządku alfabetycznym; odmiana akrostychu
  • Co to jest Zamojska Akademia Co to jest poprzez kanclerza J. Zamoyskiego, miała kształcić światłych obywateli państwa. Do jej organizacji przyczynił się Sz. Szymonowic; pierwszym rektorem był M. Stefanowicz, a
  • Co to jest Amadisy Słownik cykle opowiadań o rycerskich przygodach. Na ukształtowanie nazwy tego typu utworów wpłynęło imię tytułowego bohatera romansów franc.-hiszp. z XIV w. Amadisa de Gaule
  • Co to jest Artykulacja Czym jest narządów mowy; produkowanie i różnicowanie głosek z racji na sposób (typ układu narządów mowy, na przykład zwarcie, szczelinowość, nosowość) i miejsce (region największego
  • Co to jest Asyndeton Co oznacza część nie połączone spójnikami; służy kondensacji wypowiedzi, użytkowany przy wyliczeniach, na przykład Przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem (Cezar; z łaciny Veni, vidi, vici
  • Co to jest Antytrynitarze Tłumaczenie doktrynalnego w obrębie chrześcijaństwa przeciwni dogmatowi Trójcy Św.; nie uznawali boskiej istoty Chrystusa i Ducha Św.; w Polsce (XVI-XVII w.) skrajny odłam reformacji - bracia
  • Co to jest Alba Przykłady liryki średniowiecznej. Poranny okrzyk strażnika alba w Prowansji X w. stał się elementem pieśni rycerskiej w ówczesnej i nieco późniejszej Europie. W najwyższym stopniu popularne
  • Co to jest Krakowska Awangarda Definicja skupionych wokół pisma Zwrotnica , które w dwóch krótkich seriach (1922-23 i 1926-27) wyd. w Krakowie T. Peiper. Wspólnie z nim do ekipy należeli: J. Przyboś, J. Brzękowski, J
  • Co to jest Absurd Encyklopedia lecz także i przypadek w oczywisty sposób nieprawdziwe; świadomy zabieg lit. pozwalający określić myśli autora i ideę utworu. Istotny obiekt konstrukcyjny groteski wiążącej się z
  • Co to jest Akt Jak działa możliwości istnienia, wg tomizmu dokonuje się poprzez połączenie materii z metodą; 2) w psychologii czynność psychiczna, czyste przeżycie; kolokwialnie działanie; 3) w lit
  • Co to jest Alkajos z Mityleny na Lesbos Czy jest Występował przeciwko tyranii, za co musiał opuścić państwo, a wrócił po ogłoszeniu amnestii politycznej. Jego twórczość, udostępniana poprzez uczonych aleksandryjskich, obejmowała
  • Co to jest Achilles Pojęcie Tetydy. Matka, chcąc zapewnić mu nieśmiertelność, zanurzyła go w wodach Styksu. Nieodporna na ciosy pozostała tylko zakryta jej ręką pięta A. Aby uchronić od zgonu na wojnie
  • Co to jest Ruchu Akademia Wyjaśnienie gestu i ruchu zał. w 1973, w warszawskim środowisku studenckim poprzez W. Krukowskiego. Początkowo powstawały akcje opierające na wpisywaniu się twórców w codzienność miejską i
  • Co to jest Adiustacja Opis opierające na opracowaniu stylistycznym, gramatycznym, ortograficznym, graficznym; a. bazuje na wprowadzeniu niezbędnych poprawek, ujednoliceniu poszczególnych przedmiotów tekstu
  • Co to jest Amfibrach Informacje wierszowa złożona z trzech sylab: krótkiej, długiej i krótkiej; w zapisie graficznym [---]; a. aktualny jest na przykład w wierszu L. Staffa Deszcz jesienny, Cz. Miłosza Walc
  • Co to jest Aleksandryn Znaczenie zgłoskowiec jambiczny, z akcentem kluczowym po 6. sylabie poprzedzającej średniówkę. Jego strukturalną zasadą metryczną jest zgodność akcentu ze znaczeniem. Forma ta nadaje się do
  • Co to jest Abstrakcja Co znaczy szczegółu do ogółu, od konkretu do uogólnień; jest wyrazem uniwersalizacji treści. A. w klasycznej estetyce znaczy produkt abstrahowania. Przyjęło się uważać za sztuki
  • Co to jest Anafora Krzyżówka wyrazu albo zwrotu najpierw następnych wersów, zwrotek, zdań, akapitów, celem wyrazistego sygnalizowania istoty wypowiedzi (na przykład wiersz A. Morsztyna Niestatek). Zobacz
  • Co to jest Aranżacja Co to jest koncertowej albo studyjnej, które jest różna od podstawowej wersji. W a. stosuje się redukcję, częściowe powiększanie utworu albo (jako odmianę) transkrypcję - opracowanie na inny
  • Co to jest Aliteracja Słownik głosek w sąsiadujących ze sobą słowach tekstu poetyckiego. Jej celem jest dynamizacja nazywanej czynności albo intensywności emocjonalnej przeżyć podmiotu lirycznego
  • Co to jest Mater Alma Czym jest średniowieczu wyższym uczelniom, szczególnie uniwersytetom, znana także współcześnie odnosząc się do wyższych uczelni (na przykład Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
  • Co to jest Sztuka Aktorska Co oznacza polegająca na tworzeniu postaci scenicznej w teatrze, filmie, telewizji (także w radiu). Aktor może posłużyć się tekstem, mimiką, gestem, ruchem, charakteryzacją, kostiumem, a w
  • Co to jest Antonin Artaud Tłumaczenie teoretyk teatru; artysta koncepcji teatru okrucieństwa, w młodości związany z surrealistami; odwoływał się do sztuki rytuału, magii i podświadomości, czerpał inspiracje z kultury
  • Co to jest Antecedencja Przykłady narracyjnych zdarzenia poprzedzające rozpoczęcie akcji, bez których jej przebieg jest niezrozumiały. W dramacie a. może zawierać się w prologu bądź w monologach i dialogach
  • Co to jest Alienacja Definicja filoz. pogląd określający mechanizm, gdzie pewne wytwory człowieka (na przykład produkty pracy, instytucje społ., ideały) stają się niezależne od niego, obce, a nawet wrogie
  • Co to jest Arcydzieło Encyklopedia plastyczne, muzyczne, teatralne, filmowe, uznane poprzez odbiorców różnych pokoleń, światopoglądów i upodobań; a. spełnia po mistrzowsku określone zadania artyzmu, oryginalności
  • Co to jest Aneks Jak działa związany mniej albo bardziej ściśle z jej zawartością, regularnie nieobjęty ogólną paginacją, użytkowany przeważnie w monografiach lit., na przykład w książkach z serii A to
  • Co to jest Literackiego Dzieła Adresat Czy jest odbiorca, dla którego autor przeznaczył swe dzieło; jako a. wirtualny może być także partnerem podmiotu wypowiedzi lit., który w wypadku komunikacyjnej wykonywany jest w dziele
  • Co to jest Autobiografia Pojęcie swoje życie, światopogląd. Relacyjny charakter a. skupia się na wewn. przeżyciach, odczuciach, refleksjach autora nad koncepcjami nauk., artystycznymi, rel. albo filoz., a fakty
  • Co to jest Ambalage Wyjaśnienie związana z opakowywaniem, zasłanianiem, okrywaniem elementów, fragmentów architektury, natury. Największe a. tworzy G. Christo, jego opakowania budynków, wybrzeży, wąwozów, a
  • Co to jest Antiqua Ars Opis XIV w. jako synonim ars nova; wyznacza moment w muzyce około 1160-1290, związany z działalnością szkoły Notre Dame; w a.a. nastąpił rozrost polifonii organowej, rytmiki i notacji
  • Co to jest Słowiańskie Alfabety Informacje zastąpiony cyrylicą; 2) cyrylica (od imienia św. Cyryla) - alfabetyczne pismo słowiańskie oparte na majuskule, powstałe w Bułgarii na przełomie IX i X w., stosowane w części
  • Co to jest Platońska Akademia Znaczenie poprzez Platona w gaju Akademosa niedaleko Aten; oprócz filozofii zajmowano się w niej między innymi matematyką i astronomią. W hist. szkoły odznacza się 3 okresy: początki
  • Co to jest Anakreontyk Co znaczy pochwałę radości życia i niezależności od dóbr materialnych, charakteryzujący się żartobliwym dystansem wobec zdarzeń poważnych, konwencjonalną grą miłosną, powtarzalnością
  • Co to jest Moriendi Ars Krzyżówka nad śmiercią towarzysząca człowiekowi w wędrówce poprzez życie, rozwijana raczej poprzez Ojców Kościoła; w średniowieczu upowszechniły się praktyczne podręczniki dobrego umierania
  • Co to jest Afiks Co to jest dzięki której tworzone są nowe wyrazy albo ich formy gramatyczne. Odznacza się a. słowotwórcze, na przykład dom, dom-ek, stawiać, przed-stawiać, i a. fleksyjne, na przykład kot-a
  • Co to jest Artur Słownik cyklu legend o rycerzach Okrągłego Stołu; najprawdopodobniej postać autentycznego przywódcy Celtów z V albo VI w.; po części produkt fantazji autora Historiae Regum Britanniae
  • Co to jest Anadiploza Czym jest na rozpoczynaniu nowego zdania, członu albo wersu jednym z ostatnich wyrazów zdania poprzedniego (na przykład w wierszu E. Lipskiej Szyby). Zobacz konkatenacja
  • Co to jest Pierre Abelard Co oznacza filozof; odrzucał wiarę w autorytety na rzecz rozumu, rozważał zagadnienia etyki i dogmatyki. Interesująca jest jego korespondencja zarówno o kwestiach teol., jak i własnej
  • Co to jest Augustynizm Tłumaczenie się do św. Augustyna, głosząca przekonanie, iż Bóg jest powodem, ośrodkiem i celem wszystkiego; dzieje ludzkości są historią zmagań dwóch krajów: Bożego i ziemskiego; a. stał się
  • Co to jest Aukcja Przykłady gdzie nabywcą staje się osoba ofiarująca najwyższą cenę. Obiektem a. bywają wyroby nietypowe, na przykład dzieła sztuki, książki, stare druki. Dość regularnie cel takiego
  • Co to jest Anastrofa Definicja przestawienie wyrazów w obrębie związku frazeol. ( inwersja), na przykład Pospolita Rzecz zamiast Rzeczpospolita; 2) jedna z figur retorycznych polegająca na powtórzeniu danego
  • Co to jest Alternatywny Encyklopedia pomiędzy dwiema opcjami. W kontekście sztuki: a. instytucje, a. działania, a. kultura. Ruch a. zaczął się w trakcie fali kontestacji nareszcie lat 60. Definicje dotyczą prób
  • Co to jest Gall Anonim Jak działa Polski, spisanej w jęz. z łaciny Idealnie wykształcony benedyktyn, erudyta sięgający do wzorów klasycznych, do tradycji starożytnej i judeochrześc.; najprawdopodobniej pochodził z
  • Co to jest Językowa Archaizacja Czy jest historycznej stylizacji dawnego jęz.; bazuje na zastosowaniu środków leksykalnych, stosowaniu form gramat. i konstrukcji składniowych charakterystycznych dla faz rozwoju jęz
  • Co to jest Anakruza Pojęcie znajdujące się przed pierwszą zgłoską akcentowaną w wersie sylabotonicznym, których nie wlicza się do rachunku stóp metrycznych. W pol. wersyfikacji takie przesunięcie pierwszego
  • Co to jest Dowcip Abstrakcyjny Wyjaśnienie niedorzecznie kojarzonych, wbrew wszelkim logicznym zależnościom, określany odmiennie jako czysty nonsens albo pure nonsense (z angielskiego:); typowy dla surrealizmu, w lit. pol
  • Co to jest Adolphe Appia Opis scenograf i muzyk, prekursor teatru autonomicznego i Ogromnej Reformy Teatru. Zreformował plastykę teatralną - swoją koncepcję przestrzeni urzeczywistniał w projektach form
  • Co to jest Afiksacja Informacje tworzenie wyrazów pochodnych poprzez dodawanie afiksów (formantów) do wyrazów fundamentalnych. Zobacz rodzina wyrazów
  • Co to jest Angel Miguel Asturias Znaczenie Nagrody Nobla (1967). Przedstawiciel realizmu magicznego, którego twórczość wyrosła na gruncie kultury prekolumbijskiej. Mitologia i folklor Majów łączy się i przeplata z
  • Co to jest Arras Co znaczy werdiura, tkanina ścienna, wyrabiane techniką gobelinową; nazwa pochodzi od miasta w płn. Francji, słynnego w XIV i XV w. z manufaktur; a. przedstawiały sceny mit. i bibl. A
  • Co to jest Antyutopia Krzyżówka zazwyczaj utwór fabularny przedstawiający nadmiernie zorganizowaną społeczność przyszłości, rządzoną poprzez dyktaturę, kontrolowaną poprzez totalitaryzm niszczący wolę
  • Co to jest Noego Arka Co to jest Noego dla ocalenia ludzkości przed katastrofą potopu; warunkiem wstąpienia do a. była wiara i ufność Bogu. W Księdze Rodzaju znajduje się precyzyjny opis konstrukcji a.N. (6, 14
  • Co to jest Antropologia Słownik edukacja o człowieku; dzisiaj a. ustala się dyscyplinę, która obejmuje tradycyjnie etnografię i etnologię; historycznie terminem tym określano różne edukacji, na przykład w XIX w
  • Co to jest Awangarda Czym jest działań artystycznych, które wyprzedzają własną epokę; tendencje nowatorskie i eksperymentalne wyróżniające się sprzeciwem wobec istniejących konwencji i porządków, działania
  • Co to jest Literackiego Utworu Analiza Co oznacza analizy chemicznej. W nauce o lit. a. - rozłożenie, podział, opis struktury i funkcji poszczególnych przedmiotów na pewne jednorodne przedmioty konkretnego utworu lit.: słowa
  • Co to jest Alokucja Tłumaczenie przemowa o charakterze uroczystym; zwrot rozpoczynający przemowę
  • Co to jest Sztuka Abstrakcyjna Przykłady sztuka świadomie eliminująca formy znane z rzeczywistości (nie naśladująca jej ani także nie odwołująca się do żadnych symboli) na rzecz oddziaływania na odbiorcę przez grę linii
  • Co to jest Apologeci Definicja pisarze chrześc. żyjący w II i III w., którzy w swych utworach bronili religii przed oskarżeniami przeciwników
  • Co to jest Anegdota Encyklopedia wyrazistą pointą, żartobliwe, satyryczne, refleksyjne, przedstawiające epizod z życia znanej postaci współcz. albo hist.; gat. prozy narracyjnej, żyjący w tradycji pisanej i
  • Co to jest Amorfizm Jak działa stosowany w badaniach lit. w relacji do gatunków mieszanych, na przykład upowszechnionych w poetyce romantyzmu. A. w utworze lit. znaczy brak wyraźnie skrystalizowanej formy
  • Co to jest Asylabizm Czy jest zróżnicowana liczba sylab w wersach; występuje raczej w formach nienumerycznych, na przykład wierszach wolnych, tonicznych. Zobacz mechanizm wersyfikacji
  • Co to jest Analogia Pojęcie językowej na inną; upodabnianie się, tworzenie albo modyfikowanie wyrazów i form jęz., na przykład od słowa olimpiada utworzone zostały inne: żakinada, spartakiada, uniwersjada
  • Co to jest Asonans Wyjaśnienie rym nieprecyzyjny; bazuje na zgodności tylko samogłosek w sylabie; na przykład plama - trawa, luzem - strudze. Zobacz konsonans
  • Co to jest Asnyk Adam, krypt. El...y, pseud. Jan Stożek Opis społecznik, podróżnik, uczestnik stworzenia styczniowego, pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce. A. po mistrzowsku godził w literaturze pozytywistyczną myśl społ. z tradycją
  • Co to jest Autograf Informacje własnoręcznie poprzez autora; również tekst tego samego dzieła istniejący w kilku wariantach, odpowiadających następnym redakcjom, na przykład brulion, czystopis. Nadzwyczajnie
  • Co to jest Motywy Akwatyczne Znaczenie z żywiołem wodnym (jeziora, źródełka, rzeki, morze), szczególnie używane w XIX-wiecznej literaturze pod wpływem romantycznego uznania niezależności fenomenów natury od człowieka
  • Co to jest Louis Aragon Co znaczy eseista; zwolennik dadaizmu, współtwórca surrealizmu, którego istotę zaprezentował w debiutanckim tomie Ogień radości (1920), w powieści Paryski wieśniak (1926), esejach Fala snów
  • Co to jest Literacka Aluzja Krzyżówka zawoalowane napomknienie o kimś albo o czymś. Temu obiegowemu pojmowaniu aluzyjności nie zawsze odpowiada świadome nawiązywanie autora do innego utworu, odwoływanie się do
  • Co to jest Hugh Wystan Auden Co to jest koniec życia wykładowca na uniwersytecie w Oksfordzie; największa w okolicy T. S. Eliota indywidualność literaturze anglojęz. Niespokojna, poszukująca, osobowość twórcza - A
  • Co to jest Apollinaire Guillaume, właśc. Wilhelm Apolinaris Kostrowicki Słownik sztuki związany z ruchem franc. awangardy lit. początku XX w. W 1900 r. zamieszkał w Paryżu, gdzie stał się czołową postacią cyganerii skupionej w dzielnicach Montmartre i
  • Co to jest Hans Arp Czym jest pisarz franc. pochodzenia niem., członek Carte et Carr i Abstraction-Cration; w Szwajcarii zorganizował grupę Der Modern Bund. W 1911 poznał W. Kandinskyego, uczestniczył w
  • Co to jest Albertusy Co oznacza rybałtowskiego, spopularyzowane w XVII w., gdzie klecha Albertus prowadził zabarwiony satyrą dialog. Przedmioty groteski w sposobie przedstawiania ówczesnej rzeczywistości
  • Co to jest Adynata Tłumaczenie nazwa występująca odnosząc się do anegdot, facecji, komicznych opowiadań lit. staropolskiej. Zastosowany w nich absurdalny dowcip był efektem zderzenia wykluczających się
  • Co to jest Assamblage Przykłady w latach 60. XX w. - zestaw gotowych elementów albo ich fragmentów tworzących trójwymiarową całość; a. stosowali futuryści, dadaiści, artysty pop-artu, w Polsce między innymi J
  • Co to jest Akompaniament Definicja niekiedy także wokalna utworu, podporządkowana partii głównej, solowej albo zespołowej. A. monofoniczny rozpowszechniony był już w starożytności; w średniowieczu występował w
  • Co to jest Artykuł Encyklopedia tematy polit., socjol., nauk. i kult., gdzie autor podporządkuje sedno postawionej we wstępie tezie (albo tezom); a. nie narzuca reguł, nie ma ściśle ustalonych wskaźników gatunku
  • Co to jest Poezji W Anioł Jak działa człowieka. Archanioł Gabriel zwiastujący moc Bożą wziął z prawej dłoni rycerza Rolanda rękawicę i później wraz z aniołami Cherubinem i Michałem zanieśli duszę hrabiego do raju
  • Co to jest Ludwik Władysław Anczyc Czy jest redaktor Wędrowca ; autor sztuk ludowo-patriotycznych, między innymi Emigracja chłopska (wyst. 1876), Kościuszko pod Racławicami (wyst. 1880), utworów nawiązujących do stworzenia
  • Co to jest Akwatinta I Akwaforta Pojęcie należące do druków wklęsłych; obie polegają na trawieniu płyty metalowej, przeważnie miedzianej, kwasem azotowym. W akwaforcie na płycie metalowej, pokrytej odpornym na kwas
  • Co to jest Akrostych Wyjaśnienie pierwsze litery albo cząstki wyrazów rozpoczynających wersy odczytywane pionowo w określonej kolejności tworzą pewien napis nadbudowany nad ciągłym tekstem, uchwytny tylko
  • Co to jest Aojdowie Opis wędrowni pieśniarze w przedhomerowej Grecji, którzy na dworach możnowładców, przy dźwiękach kitary albo formingi, opiewali bohaterskie gesty
  • Co to jest Angelico Fra, Fra Giovanni da Fiesole, właśc. Guido di Pietro Informacje renesansu, przedstawiciel szkoły florenckiej, dominikanin. Przydomek Angelico (anielski) dostał po zgonu. W klasztorze San Marco we Florencji znajduje się przewarzająca część jego
  • Co to jest Abraham Znaczenie patriarcha narodu izraelskiego. Bóg zawarł z nim przymierze, obiecując, iż będzie mu błogosławił w zamian za wierność i posłuszeństwo Jego nakazom i trwanie w doskonałości. Bóg
  • Co to jest Jean Anouilh Co znaczy niekorzystne strony ludzkiej egzystencji aktualizując tematy antyczne (Eurydyka, Antygona, Medea). W pisarstwie A. dominuje kilka stałych motywów: klęska miłości, zwątpienie w
  • Co to jest Aforyzm Krzyżówka wyrażające prawdę o charakterze ogólnym. Na odbiorcę oddziałuje oryginalnością, a zarazem wyrazistością spostrzeżenia, błyskotliwym sformułowaniem, na przykład Błądzić jest rzeczą
  • Co to jest Arkadia Co to jest Grecji na Peloponezie zamieszkała poprzez ubogich pasterzy; w rzeczywistości kamienista kraina, porośnięta skąpą roślinnością, zamieszkała poprzez barbarzyńców wrogo nastawionych
  • Co to jest Wiesengrund Theodor Adorno Słownik przedstawiciel tak zwany frankfurckiej szkoły filoz.-socjologicznej; socjolog, kompozytor, zwolennik i teoretyk tak zwany wiedeńskiej szkoły dodekafonicznej, uczeń A. Berga
  • Co to jest Apulejusz Czym jest z Madaury, kształcił się w Kartaginie i Atenach, adwokat w Rzymie, nauczyciel wymowy w Afryce. Z jego licznych pism w najwyższym stopniu znany jest fantastyczno-satyr. romans
  • Co to jest Alegoria Co oznacza rozbudowany zespół motywów (postać, wydarzenie, fabuła) w utworze lit. i dziele plastycznym, który poza znaczeniem dosłownym ma nadbudowane inne, ukryte, ważne dla interpretacji
  • Co to jest Awers Tłumaczenie wierzchnia, przednia strona przedmiotu, na przykład monety, medalu, ryciny, haftu, skrzydła ołtarzowego. Zobacz także rewers
  • Co to jest Apart Przykłady demaskatorskiej funkcji przydzielona dla publiczności; odkrywa zamiary, gesty albo faktyczny charakter postaci (na przykład wypowiedź Podstoliny i Klary o Papkinie w Zemście A
  • Co to jest Antyteza Definicja znaczeniowo wyrażeń albo wypowiedzeń w celu zaskoczenia, zdziwienia, wywołania refleksji; rodzaj gry słów; bazuje na oryginalnych skojarzeniach, na przykład I wyszedłeś, jasny
  • Co to jest Antropomorfizacja Encyklopedia przypisywaniu tworom nieożywionym, zjawiskom naturalnym i kosmicznym, zwierzętom, roślinom i pojęciom abstrakcyjnym ludzkich cech fizycznych i psychicznych; a. jest szczególną
  • Co to jest Painting Action Jak działa którego rozrost przypada na l. 1945-60. Bazuje na ekspresyjnym nakładaniu farby na płótno swobodnym, czasem gwałtownym gestem. W a.p. ważny jest nie tylko wytwór, lecz i sam
  • Co to jest Anonim Czy jest jest znane albo z premedytacją utajone; dzieło nie podpisane bądź tekst o nie określonym autorstwie. Zdarzenie charakterystyczne dla kultury średniowiecznej, współcześnie jest
  • Co to jest Atlant Pojęcie formie stojącej, klęczącej albo siedzącej postaci mężczyzny (atlant, gigant, teleman) albo kobiety (kariatyda, kanefora), wspierającej głową, rękami, koszem albo dźwigającej na
  • Co to jest Annały Wyjaśnienie historiograficzna, podająca główne wydarzenia w porządku chronologicznym, regularnie bez dbałości o formę lit. Stosowano a. w krajach starożytnych, rozpowszechniły się w
  • Co to jest Amulet Opis ludziom ochronę zawieszane na szyi albo wkładane zmarłym do grobu. Na przykład w staroegipskiej Księdze umarłych zachowały się formuły, których recytacja nadawała a. moc tajemną
  • Co to jest Antologia Informacje wybór utworów (fragmentów) jednego albo różnych autorów, mogący dotyczyć konkretnego gatunku, epoki lit. albo tematu
  • Co to jest Vivendi Ars Znaczenie w średniowieczu wzorzec dobrego życia, na przykład władcy (Kroniki Galla Anonima), rycerza (Pieśń o Rolandzie), ascety (Legenda o św. Aleksym); związana z lit. parenetyczną
  • Co to jest Antyfraza Co znaczy których sedno jest odwróceniem dosłownego znaczenia; realizacja ironii; celem a. jest wyolbrzymienie i wyszydzenie zazwyczaj negatywnej cechy, na przykład Lecz jesteś błyskawiczny
  • Co to jest Akcent Krzyżówka opierające na mocniejszym wymówieniu jednej z sylab w wyrazie albo jednego z wyrazów w wypowiedzeniu. We współczesnym jęz. pol. akcent jest dynamiczny, o zwiększonej sile głosu, i
  • Co to jest Iwo Andrić Co to jest laureat Nagrody Nobla (1961), uhonorowany tytułem dra h.c. UJ (1964). Debiutował tomem poetyckim Ex ponto (1918). Autor ogromnego, tworzonego poprzez całe życie cyklu
  • Co to jest Anagram Słownik na tym, iż wyraz albo wyrażenie utworzono z innego słowa albo wyrażenia wskutek przestawienia liter albo sylab, na przykład Gdyni - nigdy; w literaturze A. Mickiewicz naśladował
  • Co to jest Amfiteatr Czym jest koła albo elipsy usytuowana pierwotnie wśród wzgórz, potem wokół areny, schodowo wznoszone miejsca dla widzów. W starożytnej Grecji i Rzymie budowano a. jako miejsce widowisk (na
  • Co to jest Agnostycyzm Co oznacza niemożność poznania rzeczywistości pozazmysłowej; znaczy odrzucenie poznawalności bytów niematerialnych, rezygnację z metafizyki jako edukacji, zwłaszcza zaś uznanie rozumowego
  • Co to jest Aglutynacja Tłumaczenie wykorzystywanych do tworzenia form gramat., opierający na zestawianiu, dołączaniu do rdzenia afiksów, z których każdy pełni tylko jedną, stałą funkcję gramat., na przykład w
  • Co to jest Aleixandre y Merlo Vicente Przykłady Nagrody Nobla (1977), członek hiszp. Akademii Nauk. Istnienie człowieka, jego miejsce w naturze, miłość i zgon to natchnienie twórcze literaturze A. W startowym okresie
  • Co to jest Nieborowa K Arkadia Definicja ogrodowy na założeniu osiowym, którego ośrodkiem jest pałac zbudowany w latach 1690-96 poprzez Tylmana z Gameren, przebudowany nareszcie XVIII w. w stylu klasycystycznym, oprócz
  • Co to jest Akademizm Encyklopedia kręgu akademii sztuk pięknych, urzędowego mecenatu, oficjalnych salonów wystaw; 2) sztuka wyrastająca z akademickiej teorii sztuki i praktyki warsztatowej i wynikłych z nich
  • Co to jest Alegoreza Jak działa oparta na założeniu, iż prócz sensu dosłownego ma on ukryty sedno właściwy. Użytkowana jest zarówno wobec pojedynczych wyrazów, jak i złożonych wypowiedzi narracyjno-fabularnych
  • Co to jest Antypowieść Czy jest zapoczątkowany we Francji w latach 50. XX w. Termin zastosował J. P. Sartre (wstęp do Portretu nieznajomego N. Sarraute, 1947); prekursorami byli N. Sarraute, S.Beckett, J. Cayrol
  • Co to jest Halina Auderska Pojęcie słuchowisk radiowych, publicystka, leksykograf. Debiutowała w 1928 r. opowiadaniem Zemsta, w latach 1930-39 drukowała reportaże i felietony w Kurierze Warszawskim pod pseudonim
  • Co to jest Argument Wyjaśnienie części utworu (na przykład aktu, rozdziału, etc.) umieszczany zazwyczaj najpierw dzieła fabularnego albo dramatu; tłumaczy ideową warstwę utworu; na przykład Jerozolima wyzwolona
  • Co to jest Aleatoryzm Opis poprzez P. Bouleza na ustalenie współcz. konstrukcji dzieła muzycznego opartej na zakładanej i zalecanej poprzez kompozytora przypadkowości wykonawczej, na przykład w dziedzinie
  • Co to jest Ewa I Adam Informacje pierwsi ludzie, rodzice rodu ludzkiego. Wg Biblii (Rdz 1,1 - 2,4) Bóg stworzył z mułu na swe podobieństwo - mężczyznę Adama i tchnął w niego życie. By nie czuł się samotny, wyjął
  • Co to jest Monachium Pinakothek Althe Znaczenie pochodzi ze zbiorów gromadzonych od XVI w. poprzez książąt z rodu Wittelsbachów, wzbogaconych poprzez stulecia; powstała w 1836 r. Muzeum jest w posiadaniu obrazów twórców takich
  • Co to jest Omega I Alfa Co znaczy alfabetu gr., w starożytności symbol pisarski, gdzie widziano tajemniczą całość i obraz doskonałości, stąd kreślono je w świątyniach. W znaczeniu frazeol. - koniec i start; w
  • Co to jest Arianizm Krzyżówka sformułowana w IV w. poprzez aleksandryjskiego kapłana Ariusza, głosząca odmienną niż Kościół koncepcję Trójcy Św. A. uznawał Chrystusa za Syna Bożego, ale sprzeciwiał się
  • Co to jest Animizacja Co to jest przedmiotom, zjawiskom albo pojęciom abstrakcyjnym cechy istot żywych, na przykład Mrok zaskamlał w pustym dębie, zagwizdała nicość w klonie (Pan Błyszczyński B. Leśmiana). Zobacz
  • Co to jest Atena Słownik z jego głowy w pełnym rynsztunku, z okrzykiem wojennym; uosobienie mądrości, patronka wojowników, wojny sprawiedliwej i strategii, opiekunka małżeństwa, domowych zajęć, herosów
  • Co to jest Antonimy Czym jest przeciwstawnych znaczeniach, na przykład żonaty - kawaler, męski - kobiecy, mały - spory, dobry - niedobry. A. są słowa, które stopniują się na zasadzie opozycji, na przykład
  • Co to jest Arabeska Co oznacza ornamentowy motyw roślinny złożony z kwiatów, pąków, owoców, liści rozwijających się pośród linii tworzących pnącza, pędy, gałązki; a. wywodzi się ze sztuki antycznej i
  • Co to jest Erwin Axer Tłumaczenie pedagog, asystent L. Schillera. W koncepcji reżyserskiej przeciwstawiał się Schillerowskiemu teatrowi ogromnemu , kierując swą uwagę na psychol.-realistyczny teatr kameralny. W
  • Co to jest Muzyka Absolutna Przykłady oznaczenie muzyki wolnej od treści narracyjnych, poetyckich, odnosi się w zasadzie tylko do muzyki instrumentalnej bez sugestii treściowych i bez programu ideowego czy nawet bez
  • Co to jest Autoironia Definicja jest ukryta drwina z własnej osoby, myśli, twórczości. A. zestawiona z ironią bywa świadomym zabiegiem artystycznego wyrazu, na przykład Przedwiośnie S. Żeromskiego
  • Co to jest Kulturowa Antropologia Encyklopedia i różnych grup etnicznych, zwł. pierwotnych; metody zachowania się, wytwory działalności; obejmuje etnografię i etnologię, językoznawstwo, bada różnorodność kultur poprzez
  • Co to jest Alfabet Jak działa wykorzystywanych do porozumiewania się; 1) a., a więc zbiór liter do pisania, gdzie litery zapisują cząstki dźwiękowe (sylabiczne, spółgłoskowe, głoskowe pismo); 2) a. flagowy
  • Co to jest Anamorfoza Czy jest w zniekształconej perspektywie, która ma dezorientować obserwatora, pozwalając na rozpoznanie przedmiotu dopiero po odkryciu właściwego punktu widzenia, zazwyczaj znacząco
  • Co to jest Ogrodowa Architektura Pojęcie dekoracyjne i użytkowe założeń ogrodowych, między innymi budowle użytkowe (oranżerie, holendernie, kawiarnie), budynki mieszkalne (pawilony, altany), ciągi komunikacyjne (mosty
  • Co to jest Polsce W Architektura Wyjaśnienie preromańskiej są ślady z X w. odkryte na wzgórzu Salwator w Krakowie, resztki rotundy Św. Feliksa na Wawelu, ruiny na Ostrowie Lednickim k. Gniezna. A. romańska rozprzestrzeniła
  • Co to jest Nić Ariadny Opis Tezeuszowi poprzez Ariadnę, dzięki którym powiodło mu się wydostać z labiryntu, przedtem pokonał tam potwora Minotaura, uwalniając w ten sposób Ateńczyków od ofiar składanych z
  • Co to jest Akcja Informacje w utworze epickim, dramatycznym i filmowym, powiązanych następstwem chronologicznym i więzią przyczynowo-skutkową. Ważnym składnikiem a. są działania postaci powiązane z jakimś
  • Co to jest Anakolut Znaczenie człony syntaktyczne kłócą się pod względem składniowym z porządkiem logicznym zdania. A. zdarza się w miarę regularnie w mowie potocznej, będąc wyrazem pośpiechu, nieuwagi
  • Co to jest Ananke Co znaczy bogini przeznaczenia, wyznaczająca los bogów i ludzi; z gr. ananke = to, co ma być, konieczność, z łaciny fatum
  • Co to jest Autoportret Krzyżówka poprzez niego samego. Jeden z częściej powtarzających się motywów w malarstwie, rzeźbie, rysunku, grafice. Używany od starożytności, na przykład najstarszy a. na świecie wykonany
  • Co to jest Asceza Co to jest życia, który ma na celu doskonalenie cnót ducha poprzez wyrzeczenie się przyjemności ciała i zbawienie; bazuje na odmawianiu sobie pokarmu, dobrego ubioru albo nawet na
  • Co to jest Apologia Słownik w piśm. rel.-prawniczym mowa wygłaszana albo napisana; obrona przed zarzutami i pochwała osoby, zasady, dzieła, instytucji albo światopoglądu, na przykład Obrona Sokratesa Platona
  • Co to jest Muzyce W Aleatoryzm Czym jest użytkowana w różnych technikach, polegająca na celowo nieprecyzyjnym określaniu obrazu dźwiękowego w partyturze, zakłada współdziałanie wykonawcy przy odtwarzaniu utworu
  • Co to jest Animacja Co oznacza metoda polegająca na wykonywaniu serii zdjęć podklatkowych (rysunków, lalek, plam barwnych, sylwetek, elementów) w poszczególnych fazach kinetycznych, które po wyświetleniu
  • Co to jest Nova Ars Tłumaczenie momencie tym nastąpił postęp rytmiki, podstaw notacji mensuralnej, sprecyzowanie pojęć konsonansu i dysonansu, określenie nowych zasad harmonicznych; również postęp świeckiej
  • Co to jest Allonim Przykłady na zastosowaniu poprzez autora nazwiska innej, współcześnie żyjącej osoby (na przykład Z. Krasiński wydał swe utwory pod nazwiskiem piszącego przyjaciela i wydawcy K
  • Co to jest Atma Definicja Zakopanem przy ul. Kasprusie 19, gdzie mieszkał w latach 1930-35; gośćmi A. byli między innymi Z. Uniłowski, J. Lechoń, M. Choromański, Z. Nałkowska, S. I. Witkiewicz, J
  • Co to jest Atrybut Encyklopedia zjawiska albo rzeczy; symbol, na przykład puszka Pandory, maczuga Herkulesa, burzy - piorun, błyskawice, grzmot; 2) w sztuce - symbol, element albo znak pozwalający
  • Co to jest Antyfona Jak działa gregoriańskiego; modlitwa (między innymi psalm) recytowana albo śpiewana na przemian poprzez chór i przewodnika albo poprzez dwa chóry; popularna od II w., do liturgii wprowadzona
  • Co to jest Gniewni Młodzi Angielscy Czy jest brytyjskim lat 50. i 60. charakteryzujący się tematyką dotyczącą kontrowersyjnej problematyki współczesnej; odrzuca tradycję i historię. Główni przedstawiciele: pisarze - J
  • Co to jest Achmatowa Anna, właśc. A. Gorienko Pojęcie związana z akmeizmem. Debiutowała w 1912 r. tomikiem poetyckim Wieczór, dalej pojawiły się Różaniec (1914), Wojna i rok (1917), Ziele przydrożne (1921), Anno Domini MCMXXI (1922
  • Co to jest Antonomazja Wyjaśnienie postaci do podkreślenia charakterystycznej cechy, na przykład Zoil - złośliwy krytyk, Don Juan - uwodziciel; 2) zastąpienie imienia własnego epitetem albo peryfrazą, na przykład
  • Co to jest Muzyczny Alfabet Opis początkowo 7) liter z łaciny, którymi znaczy się w obrębie oktawy następne dźwięki skali diatonicznej. Jest związany z notacjami adaptującymi pismo literowe do celów muzycznych
  • Co to jest Apostrofa Informacje uosobionych pojęć albo rzeczy; a. nadaje wypowiedzi patos, na przykład Czego chcesz od nas, Panie... J. Kochanowskiego, Oda do młodości A. Mickiewicza. Szczególnym przypadkiem a
  • Co to jest Absolut Znaczenie wieczna, niezmienna i nieskończona praprzyczyna, podstawa wszechświata, bóstwo; w znaczeniu potocznym niedościgły wzór. Za pierwszego filozofa, który użył nazwy absolut wobec Boga
  • Co to jest Style Architektury Co znaczy sztuki służy porządkowaniu i klasyfikacji zjawisk łącząc dzieła charakteryzujące się podobnymi cechami, odznaczające się wspólnymi jakościami stylist. Styl w architekturze znaczy
  • Co to jest Ludovico Ariosto Krzyżówka komentator dzieł Dantego, znawca Petrarki i antyku. Próby poetyckie zaczął od naśladowania liryków z łaciny i sonetów Petrarki. Fascynację teatrem ujawnił jako autor komedii na
  • Co to jest Amfibolia Amfibologia Co to jest składniowych w obrębie wypowiedzenia. Może być językową usterką (na przykład Dobre obiady na wynos) albo świadomym zabiegiem poetyckim, pozwalającym czytelnikowi na wielorakie
  • Co to jest Apoftegmat Słownik pouczająca przypowieść ( parabola), regularnie nawiązujące do przysłów; nazywany także facecją, anegdotą. Najstarszy zestaw a. pochodzi z I i II w. (Plutarch). Gatunek ten
  • Co to jest Aleksandreidy Czym jest prozatorskie albo wierszowane, nawiązujące w swej tematyce do wypraw Aleksandra Macedońskiego zw. Ogromnym (IV w. przed naszą erą); fakty biograficzno-hist. z jego życia występują
  • Co to jest Apoteoza Co oznacza utwór lit. albo obraz, gdzie postacie ludzkie zostają zaopatrzone w boskie cechy dla gloryfikacji; uroczysta końcowa scena w dramacie, gdzie zbierają się wszystkie postacie
  • Co to jest Stagiry Ze Arystoteles Tłumaczenie Aleksandra Macedońskiego, założyciel szkoły filoz. zwanej Likejonem, jej uczniów nazwano perypatetykami (gr. peripatetikos = przechadzający się), bo edukacja odbywała się w czasie
  • Co to jest Archetyp Przykłady Junga a. są pradawnymi obrazami symbolicznymi, które należą do dziedzictwa ludzkości i funkcjonują w nieświadomości zbiorowej. Wyrażają się w mitach, legendach, regularnie z
  • Co to jest Michelangelo Antonioni Definicja filmowy, początkowo dokumentalista, jeden z głównych artystów nowoczesnej kinematografii i kina autorskiego, przedstawiciel tak zwany Nowej Fali w kinematografii światowej
  • Co to jest Św Aleksy Encyklopedia święty we wsch. chrześcijaństwie. Legenda o nim powstała najprawdopodobniej w V-VI w. w Syrii. Wg tak zwany rzymskiej wersji legendy A. pochodził z arystokratycznego rzymskiego
  • Co to jest Otto Axer Jak działa Studiował w krakowskiej ASP i w Paryżu. A. należał do scenografów, którzy doświadczenia nowoczesnego malarstwa potrafili znakomicie zaadaptować do potrzeb scenografii. W latach 30
  • Co to jest Areopag Czy jest poświęcone bogu wojny i Eryniom. Tam obradowała najdawniejsza porada państwowa, mająca do V w. przed naszą erą najwyższą władzę polit. i sądową. Dziś a. znaczy grono osób
  • Co to jest Filmowa Awangarda Pojęcie w historii filmu, których cechami były: antyliterackość i antyteatralność; eksploracja środków filmowego wyrazu (na przykład filmowe eksperymenty); antytradycjonalizm i
  • Co to jest art brut, sztuka surowa Wyjaśnienie wykorzystuje materiały naturalne, na przykład liście, kawałki drewna, piasek zmieszany z farbą, etc
  • Co to jest Sztuk Autonomia Opis Reformy Teatru jedno z głównych założeń reformatorów ( E. Craiga, A. Appii) postulujących autonomiczność sztuki teatru (niezależność od dramaturgii i innych ograniczeń) i reżysera
  • Co to jest Wydawniczy Adres Informacje dane o miejscu, roku wydania i wydawcy dzieła, umieszczone zwykle na pierwszej stronie karty tytułowej, jeden z przedmiotów opisu bibliograficznego
  • Co to jest Czasownika Aspekt Znaczenie czasownika, która wskazuje czynność trwającą w okresie teraźniejszym, realizowaną w przyszłym albo zaplanowaną w przyszłym. A. ustala dokonany (na przykład zaśpiewać, napisać
  • Co to jest Architektura Co znaczy organizowania przestrzeni w formach mających na celu zaspokojenie potrzeb materialnych i duchowych człowieka; dotyczy kształtowania budynku, jego otoczenia, układów przestrzennych
  • Co to jest Literatura Autotematyczna Krzyżówka ustalenie tej lit. awangardowej (szczególnie nouveau roman), gdzie dominantą staje się warstwa refleksyjna, dotycząca celów i technik pisania, wprowadzone poprzez współcz
  • Co to jest Adaptacja Co to jest na potrzeby teatru albo filmu tekstu niedramatycznego, na przykład powieści; a. filmowa: rodzaj przekładu tekstu lit. (jednotworzywowego) na wielotworzywowe dzieło filmowe
  • Co to jest Aramejski Słownik semickich stosowany od 300 r. przed naszą erą do 600 r. n.e., wyparty poprzez jęz. arabskie; gł. odmianami a. są 1) wsch.aram. (babiloński, mandejski, syryjski, talmandyczny
  • Co to jest Poetica Ars Czym jest literaturze, o normach komponowania utworów, adresowana do artystów. Wywodzi się z antyku, gdzie poezję traktowano jako sztukę, której można się nauczyć poprzez poznanie
  • Co to jest Jerzy Andrzejewski Co oznacza teatralny, dziennikarz. Pierwsze opowiadanie Wobec czyjegoś życia ogłosił w 1932 r. na łamach dziennika ABC , którego był wówczas recenzentem teatralnym. Należał do sygnatariuszy
  • Co to jest Szkoła Antiocheńska Tłumaczenie Syrii około 200 r., kładąca nacisk na literalną interpretację Biblii i pełne człowieczeństwo Chrystusa w opozycji do aleksandryjskiej szkoły. Działała od IV do VI w
  • Co to jest Apologetyka Przykłady nurt piśmiennictwa rel.-filoz. uzasadniający podstawowe zasady chrześc.; obejmuje traktaty innowierców przekonujące o wyższości ich religii; powstała w II-III w. Zobacz apologia
  • Co to jest Apolog Definicja lit. dydaktyczna; fabularny albo wierszowany utwór spokrewniony z bajką, przypowieścią ( parabolą); zawiera moralną przestrogę ukrytą w układzie zdarzeń
  • Co to jest Anioł Ślązak, Angelus Silesius, właśc. Jan Scheffler Encyklopedia Wrocławiu; po studiach na uniwersytetach w Strasburgu, Lejdzie i Padwie powrócił do rodzinnego miasta, tu umarł, jego szczątki spoczywają w podziemiach kościoła Św. Macieja
  • Co to jest Akwarela Jak działa rozpuszczalnym w wodzie (na przykład guma arabska), nieodporna na światło i niekryjąca; 2) wielobarwny albo jednobarwny obraz malowany farbami akwarelowymi albo tuszem (na
  • Co to jest Amplifikacja Czy jest wzbogacanie motywu, połączone zwykle z jego hiperbolicznym przedstawieniem. W retoryce bazuje na wyszukanym wysławianiu się, w zapisie lit. charakteryzuje się stosowaniem wielu
  • Co to jest Eleuzis Z Ajschylos Pojęcie tragików grec. (późniejsi Sofokles i Eurypides), artysta klasycznej tragedii, reformator teatru, uczestnik walk Greków z Persami pod Maratonem, Salaminą i Platejami. Wielokrotnie
  • Co to jest Archaizm Wyjaśnienie forma gramatyczna, konstrukcja składniowa, które wyszły z użycia i są niezrozumiałe w świetle norm poprawnościowych współcz. jęz.; wyróżniamy a. fonetyczne, fleksyjne
  • Co to jest Adideacja Opis przekształcenie fonetyczne danego na wzór innego, obcego etymologicznie. Zabieg stylistyczny mający na celu nacechowanie emocjonalne, regularnie daje sukces komiczny bądź
  • Co to jest Językowe Atlasy Informacje prezentują geografię języka, zróżnicowanie zjawisk gramat. i leksykalnych na danym obszarze. Pierwszym pol. a. gwarowym był Atlas j. polskiego Podkarpacia (M. Małecki, K. Nitsch
  • Co to jest Arianie Znaczenie w teologii chrześc., zapoczątkowanego poprzez aleksandryjskiego kapłana Ariusza (około 256-336). Nazwa przyjęta dla pol. odłamu reformacji, jest to braci polskich, w XVII w. zw
  • Co to jest Przymierza Arka Co znaczy pojednania Boga z człowiekiem. A.P. nakazał zbudować Izraelitom Bóg (Wj 25-28). Wykonana z drzewa akacjowego, pokrytego złotymi płytkami, wieko ozdabiały postacie złotych
  • Co to jest Ateneum Krzyżówka Warszawie (1876-1901), wzorowany na franc. Revue des Deux Mondes , zał. poprzez W. Spasowicza i A. Pawińskiego; redaktorami pisma byli między innymi P. Chmielowski i I
  • Co to jest Antropocentryzm Co to jest człowieka w centrum Wszechświata, wedle której jednostka stanowi ośrodek i cel; odznacza się a. aksjologiczny: jednostka jest wartością bezwzględną, stanowi pkt. wyjścia
  • Co to jest Magdalena Abakanowicz Słownik Poznaniu. W 1966 r. stworzyła nowy nurt w tkaninie artystycznej Abakany, nadając jej trójwymiarowość (wielkie, tkane przestrzenne rzeźby z elementami reliefu). Wprowadziła do
  • Co to jest Autotematyzm Czym jest a. sztuki - sztuka w sztuce; sztuka o sobie samej. W romantyzmie i na przełomie XIX i XX w. zaistniały tendencje do skupiania się twórcy na samym sobie, nad ideą twórczości
  • Co to jest Fontes Ad Co oznacza renes. hasło powrotu do starożytnych korzeni wiedzy; pojmowanie antyku jako punktu odniesienia przy ocenie roli sztuki, edukacji, literatury, ludzkich postaw
  • Co to jest Tradycje Antyczne Tłumaczenie antyku gr.-rzym., fundament aktywności twórczej w obrębie basenu Morza Śródziemnego. A.t. w europ. średniowieczu znana była wyłącznie dzięki tłumaczeniom, komentarzom i
  • Co to jest Battista Leone Alberti Przykłady rysownik, teoretyk sztuki wczesnego renesansu, humanista i uczony zajmujący się prawem, filozofią, poezją, muzyką; najsilniej związany z Florencją. W traktatach O malarstwie, O
  • Co to jest Almanach Definicja wydawana raz w roku i zawierająca artykuły z określonej dziedziny edukacji, sztuki i tym podobne; 2) antologia utworów pisarzy powiązanych na przykład przynależnością do
  • Co to jest Teos Z Anakreont Encyklopedia miłości. Pisał elegie, pieśni liryczne (biesiadne i miłosne) i złośliwe w swej treści jamby. Jego odznaczające się różnorodnością form metrycznych i sporą melodyjnością utwory
  • Co to jest Anapest Jak działa mającej postać sylabiczno-iloczasową stopa stosowana w pieśniach marszowych, a później przeważnie w tragedii gr. w pieśniach chóru albo w partiach lirycznych; 2) w wierszu
  • Co to jest Abe Kobo, właśc. Abe Kimifusa Czy jest awangardy lit., autor powieści Kobieta z wydm (1962), dramatów, między innymi Ja jestem duchem (1958), Przyjaciele (1967), i scenariuszy filmowych. W jego twórczości widoczne są
  • Co to jest Ateizm Pojęcie filoz. światopogląd negujący istnienie Boga, odrzucający wiarę w działanie sił nadprzyrodzonych; a. uznaje, iż świat został stworzony wskutek ewolucji. Zobacz panteizm, deizm
  • Co to jest Apokryf Wyjaśnienie autorstwie tekst niekanoniczny genologicznie i tematycznie powiązany z Biblią; stylizacja bibl. o heretyckim charakterze, zawierająca zazwyczaj tajemną wiedzę, skrywaną przed
  • Co to jest Szkoła Aleksandryjska Opis prawach akademickich założona w II w. w Aleksandrii. Kształciła teologów; jej artystami byli: Pantainos, Klemens Aleksandryjski i Orygenes. A.sz. stanowiła kluczowy ośrodek
  • Co to jest Augustyn św., Aureliusz A. Informacje wczesnochrześc., biskup Hippony, artysta filoz. religii, syntezy chrześcijaństwa z platonizmem; w Homiliach, Kraju Bożym, w Dialogach filozoficznych i Wyznaniach prezentuje wizję
  • Co to jest Absolutyzm Znaczenie iż wartości, na przykład dobro, piękno, prawda, mają charakter absolutny, tzn. niezmienny, niezależny ani od społeczeństwa, ani od jednostki; 2) wg Monteskiusza to ustalenie
  • Co to jest Arctowie Co znaczy W 1836 r. Stanisław (1818-1900) założył księgarnię (1836) w Lublinie, w 1855 wydawnictwo. A. specjalizowali się w publikacjach dla dzieci i młodzieży, w lit. pedagog.-oświatowej
  • Co to jest Aryman Krzyżówka ciemności i zniszczenia; duch-niszczyciel, wódz demonów, odpowiednik chrześc. Szatana. Przeciwieństwem A. jest Ormuzd (Spenta Minju) - duch-stworzyciel, bóg dobra i światłości
  • Co to jest Akapit Co to jest tekstu rozpoczynający się w pewnej odległości od lewego skraju (tak zwany wcięcie), w rękopisach, starodrukach regularnie ozdobiony inicjałem; start nowego ustępu w tekście w
  • Co to jest Apostołowie Słownik byli między innymi Mojżesz, Eliasz, Ezechiel; w NT termin nabrał nowego sensu - a. są wybrańcami, którzy wspomagają Jezusa w głoszeniu Ewangelii (M 3,14) i kontynuują pracę
  • Co to jest Aten Z Arystofanes Czym jest przedstawiciel komedii staroattyckiej (satyra polityczna, pamflet społ.), prześmiewca sofistów i nauk Sokratesa; zachowało się powyżej 11 z 40 utworów A., które współcz. stanowią
  • Co to jest Apel Co oznacza odbiorcy wzywający do działania (na przykład liryka rewolucyjna) albo będący wyrazem uczuć łączących nadawcę i odbiorcę; adresatem a. może być jedna konkretna osoba (na przykład
  • Co to jest Autentyzm Tłumaczenie Rosji zbudził potrzebę służebności sztuki wobec życia; w Niemczech nazwany nową rzeczywistością ; w Polsce na fali popularności a. powstała ekipa lit. Przedmieście (1933-37
  • Co to jest Mediocritas Aurea Przykłady zasada umiaru w szczęściu, przygotowująca człowieka do zachowania równowagi ducha w przeciwnościach losu, pozwalająca zawsze zachować wewn. harmonię. W lit. ody refleksyjno-filoz
  • Co to jest Antykadencja Definicja albo wypowiedzeniu pytającym; sygnał zawieszenia, który zapowiada dalszy ciąg myśli, na przykład Zabrałaś mi leksykon?; częściowe podwyższenie tonu nazywane jest półkadencją
  • Co to jest Cechy Postaw Awangardowych Encyklopedia awangardowych można dostrzec charakterystyczne postawy awangardy jako zjawiska społ.-artystycznego, występujące w różnej konfiguracji i nasileniu: nowatorstwo - wyprzedzanie
  • Co to jest Kino Autorskie Jak działa wylansowali krytycy i reżyserzy A. Bazin, F. Truffaut, J.L. Godard, J. Rivette skupieni wokół franc. miesięcznika Cahiers du Cinema . W l. 60. wywarło mocny wpływ na postęp kina
  • Co to jest Rakowska Akademia Czy jest działająca w Rakowie, przygotowywała do praktycznego życia, uczyła tolerancji wyznaniowej. Program kształcenia obejmował podstawy nauk przyrodniczych: matematykę, geografię
  • Co to jest Amandi Ars Pojęcie z dydaktyczno-żartobliwego poematu Owidiusza Ars amatoria zawierającego przestrogi, pouczenia, wskazówki, kanon sztuki zalotów, poradnik podzielony na 3 pieśni. O. przyjął postawę
  • Co to jest Apokalipsa Wyjaśnienie tajemnice końca dziejów świata i sensu jego istnienia; Bóg albo Jego wysłannik objawiają wybranemu człowiekowi ukryte rzeczy, przeważnie dzięki wizji: To, co widzisz, zapisz w
  • Co to jest Aria Opis wykonywanego przy akompaniamencie instrumentów albo a cappella; rozpisana w partyturze jako niezależna część opery, oratorium, kantaty, mszy; także jako samodzielny utwór o

Co to znaczy? Co oznacza w pisowni polskiej

Język polski w szkole - pomoc w odrabianiu lekcji. Znaczenie, wyjaśnienie, tłumaczenie.

Definicja Aria co znaczy apokalipsa krzyżówka ars amandi co to jest Akademia Rakowska słownik autorskie kino czym jest awangardowych postaw cechy co oznacza antykadencja. co to znaczy.

Słownik Andersen Hans Christian co znaczy abecedariusz krzyżówka Akademia pisownia.